Wysokość stawek podatków i opłat lokalnych ustalają rady gminy, nie mogą jednak przekraczać granicy określonej w obwieszczeniu Ministra Finansów. Praktycznie żaden samorząd nie narzeka na nadmiar pieniędzy, a równocześnie nie brak jest potrzeb i zadań koniecznych do zrealizowania. W efekcie większość samorządów ustala swoje stawki podatkowe na poziome zbliżonym do określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów.

Udany eksperyment
Na inną strategię nastawiła się mała gmina w powiecie jarosławskim, gdzie obowiązują wyjątkowo niskie podatki. To Wiązownica. Pod koniec ubiegłego roku o gminie stało się głośno, informacja podana przez Radio Rzeszów szybko obiegła serwisy zajmujące się finansami lub samorządem w całej Polsce. Od sześciu lat mieszkańcy płacą tam podatki o 50 % niższe w stosunku do stawek maksymalnych. Dlaczego tak? Obniżkę wprowadzono licząc na wzmocnienie gminnej kasy, ponieważ nowy wójt po objęciu stanowiska w 2006 roku stwierdził, że ściągalność podatków jest bardzo niska. Działanie samorządowców było odważne i wymagało konsekwencji, bo gmina nie miała doskonałej sytuacji finansowej, a ryzykowała spadkiem dochodów.

Eksperyment się powiódł, chociaż przez pierwsze dwa lata wpływy były niższe niż przed obniżką podatków. W trzecim roku wpływy do budżetu zaczęły wzrastać. - Do rzadkości należą sytuacje, że ktoś prosi o umorzenie zapłaty podatku z przyczyn losowych a przedtem takie sytuacje zdarzały się nagminnie. Co więcej, przybyło nowych podmiotów gospodarczych. Przedsiębiorcy z sąsiednich gmin, także z Jarosławia przerejestrowali firmy lokując je na terenie gminy Wiązownica. Mówią, że zyskują na tej operacji nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych w skali roku - mówił dla Radia Rzeszów Marian Ryznar, wójt gminy Wiązownica.

W Wiązownicy obniżono podatki od: nieruchomości, od środków transportu i rolny. Ponadto całkowicie zwolniono z podatku od nieruchomości miedzy innymi: budynki mieszkalne o powierzchni użytkowej do 350 m kwadratowych, budynki gospodarcze osób fizycznych nie związane z działalnością gospodarczą oraz drogi należące do osób prywatnych. W tym ostatnim działaniu Wiązownica nie jest odosobniona. Nagłośnione przez media zwolnienie z podatku budynków mieszkalnych okazało się znakomitą promocją dla gminy Michałowo. Burmistrz Michałowa przekonuje, że skorzystają na tym mieszkańcy, którzy będą mieli więcej pieniędzy na swoje potrzeby. Zdaniem części samorządowców wpływy z tytułu podatku od budynków mieszkalnych są zbyt małe w porównaniu do kosztów jego poboru.

Jak jest w Krośnie?
Na sesji Rady Miasta 25 października 2013 roku radni zdjęli z porządku obrad punkt dotyczący wprowadzenia nowych (wyższych) stawek podatków od nieruchomości. W głosowaniu wstrzymał się tylko Klub PiS, który chciał podjęcia uchwały, tyle, że z poprawką wprowadzającą niższe stawki (Wysokość podatku od nieruchomości pod znakiem zapytania).

Wtedy wysokość podatków jakie krośnianie zapłacą za 2014 rok stała pod znakiem zapytania. Prezydent Piotr Przytocki zapowiadał, że wróci do tematu. Jednak na kolejnych sesjach, do końca 2013 roku taki projekt nie wpłynął do Rady Miasta. Tym samym po raz pierwszy od lat nie było podwyżki podatków od nieruchomości. Mieszkańcy Krosna i lokalni przedsiębiorcy zapłacą takie same podatki jak w 2013 roku. Równocześnie podano informacje dotyczące prognozowanego zadłużenia, które może przekroczyć nawet 150 mln. złotych. To niepokoi radnych opozycji, Kazimierz Mazur (PiS) mówił o planowanym zadłużeniu: - To oznacza, że każdy mieszkaniec Krosna, od dziecka do staruszka, ma ponad 4 tysiące długu.

Radnych uspokajał skarbnik, Marcin Połomski, zapewniając, że gmina ma płynność finansową, a zadłużenie może być w praktyce niższe niż jest planowane.

Skarbnik jest keynesistą
Podczas grudniowej sesji Skarbnik podzielił się też z radnymi swoimi osobistymi przemyśleniami - Ja jestem zwolennikiem teorii Keynesa. To był ekonomista amerykański, który wymyślił walkę z Wielkim Kryzysem w Stanach poprzez interwencjonizm państwowy. Uważam, ze na naszym podwórku ma to też lokalne znaczenie. Dzięki realizacji dużej ilości inwestycji możemy w czasie kryzysu uzyskiwać niższe ceny, a po drugie jednak obserwujemy, że gro tych zadań inwestycyjnych realizują lokalne firmy i pracownicy, nawet jeżeli przetarg wygrywają firmy zewnętrzne, to są często podwykonawcami. Dzięki interwencjonizmowi, mam nadzieję, że też dzięki inwestycjom miejskim, w  naszym mieście żyje się lepiej - mówił Marcin Połomski. Strategia stymulowania gospodarki przez inwestycje miejskie wymaga jednak zwiększenia budżetu i raczej jest nie do pogodzenia z eksperymentami takimi, jak ten przeprowadzony w podjarosławskiej Wiązownicy.

pd