Włókna  azbestowe (niewidoczne dla oka, czterokrotnie cieńsze od ludzkiego włosa), ulatniają się np. z uszkodzonych dachów czy elewacji, przenikają do dolnych dróg oddechowych, wbijają się do płuca gdzie pozostają i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują nowotwory. Im bardziej zniszczony jest eternit, tym więcej włókien się ulatnia. Z tego powodu zgodnie z „Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” do 2032 roku kraj ma zostać oczyszczony z azbestu. 

Akcja podjęta przez Urząd Miasta ma na celu uświadomienie zagrożeń.  – Chcemy skończyć z bezmyślnością – mówi sekretarz Urzędu Miasta Krosna, Krzysztof Smerecki. Powszechnie mówi się o zagrożeniu związanym z azbestowymi (eternitowymi) dachami.  Zdarza się, ze ktoś taki dach usuwa własnymi siłami, bez zachowania środków ostrożności. Elementy z azbestu ulęgają uszkodzeniu. Co gorsza pokruszony azbest trafia np. na podjazd przed domem, bo po co ma się marnować, skoro można utwardzić wjazd do garażu? – Ci ludzie nie zdają sobie sprawy, że w ten sposób trują siebie i swoje dzieci – mówi Krzysztof Smerecki. 

Rozbiórką elementów z azbestu powinny zająć się specjalistyczne firmy. W Krośnie są dwie: Krośnieńskie Przedsiębiorstwo Budowlane i OSP Turaszówka. 

Gmina Krosno finansuje odbiór i utylizację odpadów. Tym zajmuje się specjalistyczna Jednostka Ratownictwa Chemicznego z Tarnowa, która przewozi azbest na składowisko materiałów niebezpiecznych. Na ten cel od 2002 roku wydano w Krośnie ponad 130 tyś. złotych w ramach „Akcji usuwania odpadów azbestowych od osób fizycznych”. Koszty usunięcia czy wymiany dachu lub elewacji obciążają jednak właściciela. Przy czym istnieje możliwość sfinansowania takich działań ze środków Banku Ochrony Środowiska S.A,  który oferuje preferencyjne ekologiczne kredyty na usuwanie wyrobów azbestowych. 

Aktualnie prowadzona jest inwentaryzacja azbestu znajdującego się na terenie miasta. Zgodnie z prawem właściciele wszelkich form azbestu sami powinni  zgłaszać to co roku. Konieczna jest jednak inwentaryzacja, żeby dokładnie sprawdzić z jaką ilością azbestu mamy do czynienia. Ankieterzy zaopatrzeni w identyfikatory pomogą mieszkańcom wypełnić ankietę dotycząca ilości, stanu technicznego i czasu użytkowania wyrobów zawierających azbest. Warunkiem korzystania z dofinansowania w ramach „Akcji usuwania odpadów azbestowych od osób fizycznych” będzie konieczność zinwentaryzowania azbestu przez właściciela. Dane zebrane podczas inwentaryzacji mogą posłużyć w przyszłości do ubiegania się o kolejne środki. 

Zintensyfikowane działania informacyjne prowadzone są poprzez: ulotki, realizację krótkometrażowego filmu o zagrożeniach (będzie emitowany w lokalnych mediach), baner umieszczony na lokalnych stronach internetowych oraz przez lokalne media i reklamowy spot telewizyjny w TV Rzeszów.

W akcję uświadamiania zagrożeń związanych z azbestem włączane są również krośnieńskie szkoły. Podsumowaniem prowadzonej kampanii będzie konferencja (15.X.2009) połączona z sejmikiem ekologicznym dla młodzieży szkół gimnazjalnych.

Piotr Dymiński

Foto: Karol Pilch