Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna należąca do Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowego Instytutu Badawczego (IMGW-PIB) mieści się w Krośnie przy ulicy Okrzei 99. W trzecim kwartale 2014 roku obserwatorzy meteorologiczni  otrzymali wypowiedzenia. Powodem zwolnień były ograniczone środki finansowe na utrzymanie lokalnej jednostki. Do tego czasu (30.09.2014) na stacji wykonywano całodobowe obserwacje pogody. Prowadziło je od 1 stycznia 1984 roku łącznie pięciu obserwatorów. Od 1 października 2014 roku  stację w Krośnie przestawiono w automatyczny tryb pracy.

- Z powodów finansowych zdecydowano w 2014 r. o przekształceniu części stacji wyłącznie w stacje automatyczne świadomie rezygnując z jakości części pozyskiwanych danych i znacznej części obserwacji meteorologicznych - informuje IMGW-PIB.

Problem nie dotyczył tylko Krosna
Obecne stacje synoptyczne na południowym-wschodzie Polski - w Karpatach, czyli od Leska po Zakopane są stacjami automatycznymi. Brak pracy obserwatora na terenie podgórskim, gdzie zmienność terenu i gwałtowność zjawisk atmosferycznych jest bardzo duża, może powodować problemy z rzetelną i kompletną informacją meteorologiczną.

O zamknięciu stacji w Krośnie zrobiło się głośno. - Do IMGW-PIB wpłynęły wtedy pisma sprzeciwiające się likwidacji stacji od prezydenta Krosna, konwentu burmistrzów i wójtów powiatów krośnieńskiego i jasielskiego oraz interpelacja poselska do Ministra Środowiska w tej sprawie - informuje KrosnoCity.pl dyrekcja IMGW-PIB. - Dokładamy wszelkich starań, aby takie stacje zostały odtworzone, choć trzeba przyznać, że trudna sytuacja finansowa jednostki spowalnia ten proces - dodaje dyrekcja instytutu.

Do Krosna wrócił obserwator
Od 1 kwietnia 2017 r. stacja w Krośnie funkcjonuje jako automatyczna, uzupełniana obserwacjami meteorologicznymi 12 godzinnymi, do obsługi której wymagane jest 2,5 etatu. Natomiast od 1 września planowane jest przekształcenie jej w stację z całodobowymi pomiarami i obserwacjami meteorologicznymi. Takie funkcjonowanie jednostki będzie wymagało 5 etatów.

Jak informuje dyrekcja Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, zmiany związane z przywróceniem obserwacji meteorologicznych w Krośnie są podyktowane zmianami organizacyjnymi, jakie nastąpiły w IMGW-PIB po roku 2016 oraz głęboką analizą przeprowadzoną przez obecne kierownictwo instytutu odnośnie zasadności pomiarów automatycznych  bez wsparcia czynnika ludzkiego w osobie obserwatora. Wnioskiem z tej analizy jest decyzja o odtworzeniu niektórych stacji, w tym stacji w Krośnie tak, by pomiary, które były do niedawna wykonywane tylko automatycznie, wspierał obserwator.

Obserwacje meteorologiczne są prowadzone w Krośnie od godziny 6 do 18 czasu UTC (uniwersalny czas koordynowany) przez obserwatorów (od godziny 8 do 20 czasu środkowoeuropejskiego letniego). W tym czasie zgodnie z obowiązującymi instrukcjami bazującymi na wytycznych Światowej Organizacji Meteorologicznej są wysyłane kompletne depesze SYNOP, STORM i AVIO.

Istota funkcjonowania
Jak zapewnia IMGW-PIB, zarządzanie stacji zasadniczo nie ulega zmianie. Obecnie w ramach Stacji Hydrologiczno-Meteorologicznej w Krośnie funkcjonuje stacja synoptyczna II rzędu, a od 1 września będzie to stacja I rzędu - najwyższego w strukturze sieci stacji meteorologicznych Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej. Stacja w Krośnie pełniła i nadal pełni istotną rolę w osłonie hydrologiczno-meteorologicznej województwa. Kierownik jednostki od wielu lat jest aktywnym członkiem Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego w Rzeszowie.

Stacja prowadzi zbiornicę przeciwpowodziowej sygnalizacji codziennej z terenu zlewni Wisłoki i Wisłoka. Zespół pracowników serwisowo-pomiarowych zajmuje się utrzymaniem pomiarów, które dotyczą ponad połowy województwa podkarpackiego i zlewni Ropy w województwie małopolskim. Pracownicy dostarczają informacje meteorologiczne i hydrologiczne dla potrzeb osłony zbiorników wodnych Besko i Klimkówka.

Działania służą bieżącej weryfikacji wskazań meteorologicznych i hydrologicznych stacji automatycznych rozmieszczonych w tych zlewniach, a w sytuacjach awarii automatów praca człowieka jest podstawowym źródłem wiedzy o stanie atmosfery i hydrosfery.

Krośnieńska stacja od wielu lat uczestniczy również w pracach na rzecz Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej poprzez udział w tworzeniu i doskonaleniu programu komputerowego wspomagającego pracę wszystkich obserwatorów na stacjach synoptycznych w Polsce. Na SHM Krosno powstały wszystkie procedury działania stacji synoptycznych w czasie ograniczonego dostępu do sprzętu pomiarowego i zasobów ludzkich, tzw. procedury awaryjne. Wreszcie stacja aktywnie uczestniczyła w tworzeniu obowiązującej "Instrukcji dla stacji meteorologicznych" wdrożonej operacyjnie w całej Polsce.

Działania w czasie kryzysu...
Dotychczasowi obserwatorzy pełniąc swoją podstawową służbę byli pomocni lokalnym służbom zarządzania kryzysowego (powiaty krośnieński, brzozowski, strzyżowski, rzeszowski, łańcucki oraz jasielski, dębicki i mielecki) w interpretacji prognoz, odnajdywaniu się czasowym i przestrzennym w prognozowanym przebiegu pogody przez synoptyków meteorologów i przebiegu wezbrań i powodzi przez synoptyków hydrologów.

Edukacja
Praca obserwatora to nie tylko nadzór nad funkcjonowaniem automatycznej stacji meteorologicznej, prowadzenie pełnych obserwacji meteorologicznych, czy wysyłanie depesz podczas awarii stacji automatycznej. Obserwatorzy prowadzą również zajęcia edukacyjno-informacyjne o produktach PSHM oraz z zakresu szeroko rozumianej meteorologii i hydrologii: pogadanek, prelekcji, wykładów i ćwiczeń dla uczniów i studentów w różnych grupach wiekowych i o różnym stopniu wiedzy.

Co z innymi miastami w Polsce?
Obserwatorzy powrócili także do Sulejowa, Olsztyna i Raciborza. - Podniesienie stacji II rzędu do rangi stacji I rzędu będzie wypadkową możliwości finansowych oraz faktycznych potrzeb w poszczególnych rejonach w Polsce - informuje IMGW-PIB.

mg
Fot. Mateusz Głód