Uczniowie popularyzują wiedzę o szkodliwości azbestu dla środowiska wśród społeczności lokalnej.  Na  zebraniu z rodzicami w dniu 19 stycznia rozdawali ulotki zawierające informacje na temat szkodliwości wyrobów azbestowych  dla środowiska  i  zdrowia człowieka.

Co powinniśmy wiedzieć o azbeście

Azbest to minerał odporny na działanie mrozu, wysokich temperatur, substancji żrących, wytrzymały na rozciąganie i zgniatanie. Ze względu na swoje niewątpliwe zalety był stosowany w okresie ostatnich 100 lat dość powszechnie. Wykorzystywano go głównie do produkcji materiałów budowlanych, szczególnie płyt dachowych i elewacyjnych, a także do produkcji rur, kanałów wentylacyjnych, instalacyjnych, wyrobów tekstylnych, mas uszczelniających.  Polska nie posiada złóż azbestu. . Po roku 1945 sprowadzono do Polski około 2 mln ton azbestu. Importowano go głównie z krajów byłego Związku Radzieckiego, Chin i Afryki Południowej.

W zależności od zawartości azbestu wyróżniamy 2 klasy wyrobów azbestowych

1. Klasa I / miękkie/ zawierające ponad 20% azbestu. Z grupy tych wyrobów najczęściej stosowane były : wyroby tekstylne stosowane przez pracowników w celach ochronnych, koce gaśnicze, tektury, płytki podłogowe PCV, dodatki do farb i lakierów

2. Klasa II / twarde / zawierające poniżej 20 % azbestu to: płyty azbestowo-cementowe faliste oraz płyty „ karo” stosowane jako pokrycia dachowe i elewacje zewnętrzne, ściany osłonowe, ściany działowe,  osłony ścian przewodów windowych , szybów wentylacyjnych w budownictwie wielokondygnacyjnym. W mniejszych ilościach stosowano także instalacje wodociągowe i kanalizacyjne oraz przewody kominowe i rury.
 
Dlaczego należy usunąć azbest

Włókna azbestu są praktycznie niezniszczalne, a stopniowa degradacja materiałów azbestowych powoduje uwalnianie włókien do atmosfery.  Ich wdychanie i kumulowanie się w płucach może powodować poważne choroby układu oddechowego, w tym zwykle po kilkunastu, kilkudziesięciu latach pojawienie się nowotworów azbestozależnych. Dopiero w latach 80-tych XX wieku, azbest uznany został za jeden z najbardziej rozpowszechnionych czynników rakotwórczych w środowisku i obecnie wiadomo że jest on jednym z najgroźniejszych zanieczyszczeń na Ziemi. Kraje Unii Europejskiej oraz inne jak USA, Kanada, Japonia już w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku ograniczyły lub zakazały stosowania azbestu, w tym obrotu materiałami zawierającymi azbest oraz importu tych materiałów na terytorium swoich krajów. W Polsce dopiero  ustawą z dnia 19 czerwca 1997 r zakazano produkcji, importu i stosowania wyrobów azbestowych.

Jak uchronić się przed działaniem azbestu

Podstawą bezpiecznego postępowania z materiałami azbestowymi jest niedopuszczanie do ich uszkodzenia, które skutkuje emisją włókien azbestu do środowiska. Dopuszczalne jest nadal użytkowanie materiałów zawierających azbest które są w dobrym stanie technicznym , nie posiadają uszkodzonej powierzchni lub są odpowiednio zabezpieczone np plombami.

Usuwanie azbestu w Polsce trwa już od kilkudziesięciu lat, dotyczy budynków, instalacji i budowli przemysłowych. Zdecydowana większość materiałów zawierających azbest  to płyty azbestowo- cementowe, dawniej powszechnie stosowane jako pokrycia dachowe, elewacje  w elementach ściennych i w wielu urządzeniach technicznych. Wszystkie wyroby zawierające azbest muszą być wycofane  z użytkowania na terenie Polski do końca 2032 roku w którym zakładane jest oczyszczenie kraju z azbestu.

Zanim usuniemy azbest

Zgodnie  z obowiązującym prawem każdy właściciel nieruchomości ma obowiązek przeprowadzenia inwentaryzacji i kontroli stanu technicznego użytkowanych wyrobów azbestowych  i przekazania tych informacji odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub  prezydentowi  miasta co roku do 31 stycznia
Azbest dobrze zabezpieczony i nieuszkodzony nie stanowi zagrożenia dla zdrowia

Usuwanie azbestu

Jeżeli na terenie danego obiektu znajdują się wyroby azbestowe wymagające usunięcia należy pamiętać że może tego dokonać tylko odpowiednio przeszkolona osoba lub profesjonalna firma . Niebezpieczne odpady zawierające azbest muszą być unieszkodliwiane  i składowane w odpowiednio do tego wyznaczonych miejscach – nie mogą być pozostawiane na terenie posesji, bądź wyrzucane na dzikie wysypiska. Istnieje możliwość dofinansowania na  usuwanie wyrobów azbestowych z Banku Ochrony Środowiska, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz ze środków unijnych.

Azbest a zanieczyszczenie środowiska

Ilość wyrobów azbestowych w Polsce została oszacowana na 14,4 mln ton. Największe ich nagromadzenie ma miejsce w woj. Mazowieckim i lubelskim. W naszym województwie podkarpackim jest jeszcze 665050 ton wyrobów azbestowych , co stawia nas na 9 miejscu w  w kraju

Najbardziej zanieczyszczona azbestem w Polsce była gmina  Szczucin w województwie małopolskim ze względu na lokalizacje  tam  zakładów przetwórstwa azbestu. W Polsce pomiary stężeń włókien azbestu w powietrzu prowadzone są we wszystkich województwach, jednak istotnym problemem w ocenie zanieczyszczenia powietrza azbestem jest ilość i stan techniczny eksploatowanych obiektów użyteczności publicznej i budynków mieszkalnych, w których zastosowano wyroby azbestowe, „ dzikie” wysypiska odpadów azbestowych, obszary na których wykorzystano odpady materiałów azbestowych do celów gospodarczych. 

informacja prasowa