W dniach 30 października – 1 listopada 2011 roku odbyła się na krośnieńskich cmentarzach, zorganizowana przez Komitet Ratowania Starego Cmentarza w Krośnie, już dziewiąta kwesta, z której dochód przeznaczany jest na renowację starych nagrobków na zabytkowej krośnieńskiej nekropolii. W kwestę zaangażowało się około 200 wolontariuszy, przede wszystkim – podobnie jak w ubiegłych latach, nauczyciele i młodzież krośnieńskich szkół ponadpodstawowych (gimnazja: katolickie, nr 3 i nr 4; szkoły ponadgimnazjalne: „elektryk”, „naftówka” i „budowlanka”; licea ogólnokształcące: katolickie, nr I oraz nr II). Ponadto drugi raz w kweście wzięła aktywny udział młodzież z koła Caritas przy Zespole Szkół im. Rotmistrza Witolda Pileckiego w Iwoniczu z Panią Renatą Trybus. Jak zawsze kwestowali również członkowie Komitetu Ratowania Cmentarza i potomkowie rodzin pochowanych na tej nekropolii. W toku kwesty, dzięki hojności krośnian, zebrano 11.776 złotych i 76 groszy.
W tym roku ze środków samorządu Miasta Krosna oraz Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, przy wsparciu Komitetu Ratowania Cmentarza, pracownia Pana Mirosława Babicza wykonała kompleksową renowację kilku obiektów. Odnowiono grobowiec rzemieślniczej i kamieniarskiej rodziny Ptaków z krośnieńskich Białobrzeg, w którym pochowany został Piotr Ptak zmarły w 1911 roku
Grobowiec odznacza się wykonaniem z solidnych kamiennych ciosów, a zwieńczony jest wykonaną w kamieniu rzeźbą Chrystusa dźwigającego krzyż – to jeden z najcenniejszych artystycznie obiektów na starym Cmentarzu. Warto dodać, że z tej rodziny pochodził pułkownik Franciszek Ptak (1894 - 1952) – współorganizator Związku Strzeleckiego na Białobrzegach i kompanii ochotników do II Brygady Legionów Polskich, później oficer Wojska Polskiego, kierownik pionu finansowego w II Oddziale sztabu Generalnego – wywiadzie.
Ponadto odrestaurowano znajdujące się w centralnej części nekropolii: nagrobek księdza Michała Goryla - zmarłego w 1915 roku proboszcza z Ustrobnej oraz bardzo zniszczony nagrobek Kajetana Gryglewskiego – zmarłego na przełomie XIX i XX wieku powstańca listopadowego, któremu skromny obelisk ufundowało wówczas Towarzystwo Mieszczańskie „Zgoda”. Co szczególnie istotne, w tym roku została na zlecenie Urzędu Miasta Krosna wykonana szczegółowa inwentaryzacja fotograficzna i opisowa wszystkich grobowców i nagrobków wraz z zaleceniami jakie prace konserwatorskie należy przy nich wykonać. Umożliwi to metodyczne i konsekwentne ratowanie oraz przywracanie do właściwego stanu kolejnych nagrobków.
W przyszłym roku planowane jest m.in.: odnowienie, czy wręcz odtworzenie znajdującego się w stanie rozkładu już anonimowego neogotyckiego nagrobka zlokalizowanego w końcowej części cmentarza; wykonanie nagrobka księdza Antoniego Koleńskiego – proboszcza krośnieńskiej Fary, zasłużonego działacza niepodległościowego doby I wojny światowej, którego tablica epitafijna została odnaleziona kilka lat temu oraz wykonanie nagrobka powstańca styczniowego Feliksa Machinko, później krośnieńskiego rzemieślnika, a jednocześnie animatora teatru – którego upamiętnia tylko tabliczka z błędnie podanym nazwiskiem oraz „wypożyczony” żeliwny krzyż.
Dzięki wielkiemu zaangażowaniu krośnieńskiego środowiska nauczycielskiego i masowemu udziałowi młodzieży w corocznych kwestach, stale wzmacnia się świadomość mieszkańców Krosna o znaczeniu Starego Cmentarza oraz potrzebie ochrony pamiątek naszej przeszłości i pamięci o dokonaniach przodków, bardzo zasłużonych dla Miasta, jak też Ojczyzny.
Piotr Babinetz
Foto: Piotr Dymiński
