Tlenek węgla (CO) zwany czadem jest gazem powstającym w wyniku niecałkowitego spalania węgla w atmosferze ubogiej w tlen. CO jest gazem palnym tworzącym z powietrzem mieszaninę wybuchową, nie jest wykrywalny przez zmysł wzroku i węchu - jest bezbarwny i bezwonny. Czad dostaje się do organizmu w czasie, gdy oddychamy, wchłaniamy go zupełnie nieświadomie. Nie szczypie w oczy i nie "dusi w gardle", z tych powodów nazywany jest “cichym zabójcą". Do zatruć tlenkiem węgla, w tym niestety śmiertelnych, dochodziło także w Krośnie i powiecie krośnieńskim.
Państwowa Straż Pożarna prowadzi akcję informacyjną "NIE dla czadu", która ma na celu edukowanie w kwestii zagrożeń, jakie niesie za sobą nieprawidłowe używanie piecyków gazowych i urządzeń grzewczych. Przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa takich jak: niezaklejenie kratek wentylacyjnych, dbanie o dobry stan techniczny urządzeń znajdujących się w domach. Brak naturalnego ruchu powietrza, tj. napływu "świeżego" powietrza i wypływu "zużytego", jest powodem nieprawidłowego procesu spalania, w którym wydziela się wiele szkodliwych substancji i związków chemicznych, w tym również zabójczego tlenku węgla. Zakup i instalacja czujnika tlenku węgla pozwoli na to, aby domy i mieszkania stały się bardziej bezpieczne.
Wojewoda podkarpacki w wydanym komunikacie przypomina właścicielom i zarządcom obiektów budowlanych, a szczególnie budynków jednorodzinnych i zagrodowych o obowiązku poddawania obiektów okresowym kontrolom stanu technicznego. Wszelkie nieprawidłowości, które mogłyby spowodować zagrożenie życia i zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska, np. katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, zatrucie gazem albo porażenie prądem elektrycznym, powinny być niezwłocznie usuwane. Kontrole stanu technicznego obiektów przed zimą w ustawowym terminie do 30 listopada br. powinni przeprowadzić również właściciele i zarządcy budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2 000 m² oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1 000 m². Osoba dokonująca kontroli jest zobowiązana niezwłocznie powiadomić o tym właściwy organ nadzoru budowlanego.
Jak zabija czad?
U osoby wdychajacej tlenek węgla pojawiają się oznaki zatrucia takie jak: szum w uszach, ociężałość, zawroty głowy, wymioty oraz ogólne osłabienie organizmu. Czad wywołuje również przyspieszenie tętna i oddychania, a następnie porażenie ośrodka oddechowego, bezdech i często doprowadza do utraty przytomności, a pod wpływem dłuższego działania do śmierci. Przy większej ilości CO w pomieszczeniach zamkniętych śmierć może nastąpić błyskawicznie, już po kilku oddechach, na skutek uduszenia w wyniku porażenia ośrodków oddychania. W przypadku kobiet w ciąży tlenek węgla dostaje się z krwią matki do krwi płodu i może powodować śmierć dziecka, nawet jeśli matka przeżyje zatrucie.
Stężenie karboksyhemoglobiny we krwi (%) i objawy zatrucia:
- 10-20 rozszerzenie naczyń skórnych, bóle głowy, uczucie ucisku w skroniach,
- 20-30 ból głowy i uczucie tętnienia w skroniach,
- 30-40 silny ból głowy, nudności, wymioty, osłabienie, oszołomienie, zapaść,
- 40-50 silny ból głowy, nudności, wymioty, osłabienie, oszołomienie, zapaść, zaburzenia czynności serca, przyspieszone tętno i oddech,
- 50-60 zaburzenia czynności serca, przyspieszone tętno i oddech, śpiączka przerywana drgawkami,
- 60-70 śpiączka przerywana drgawkami, upośledzenie czynności serca i oddychania, możliwa śmierć,
- 70-80 nikłe tętno, zwolnione oddychanie, porażenie oddychania i śmierć.
Pierwsza pomoc dla ofiar czadu
- należy wezwać pogotowie ratunkowe i udzielić zatrutemu pierwszej pomocy przedmedycznej:
- wynieść poszkodowanego na świeże powietrze,
- okryć kocem i nie pozwolić zasnąć,
- nadzorować chorego do czasu przybycia lekarza,
- gdy stracił przytomność, ale oddycha, należy poszkodowanego ułożyć w bezpiecznej pozycji,
- gdy nie oddycha, należy zastosować sztuczne oddychanie.
Aby zapobiec groźnym zdarzeniom w sezonie grzewczym, właściciele budynków mieszkalnych powinni zadbać we własnym zakresie o systematyczne czyszczenie przewodów dymowych lub wynajmując firmy zajmujące się tego typu usługami.
(pd)
Fot. sxc.hu
