Od wielu dni serwisy informacyjne w całym kraju nadzwyczaj dużo czasu poświęcają pogodzie - w mediach widzimy wiele relacji z gwałtownych burz, występujących przede wszystkim na zachód od Wisły, jednak jeszcze więcej i częściej mówi się o męczących upałach.
Tak wysokie temperatury w ostatnich dniach są wynikiem zaburzenia prądu strumieniowego, który w dość nietypowy sposób meandruje aktualnie nad Europą. Prąd strumieniowy wywołany jest różnicą temperatury pomiędzy ciepłym powietrzem z południa i chłodnym z północy, wieje więc nad frontem polarnym, który pełni bardzo istotną rolę w powstawaniu większości układów barycznych decydujących o tym, jaką mamy pogodę. Z lat szkolnych być może pamiętamy, że na ogół biegnie on z zachodu na wschód - to dlatego w Europie dominuje cyrkulacja strefowa, zachodnia. Obecnie jednak prąd strumieniowy bardzo mocno zafalował, co spowodowało, że została ona zablokowana.
Sytuacja meteorologiczna nad Europejskim Obszarem Synoptycznym, reanaliza GFS. Źródło: Wetter3.de
Na zachodzie kontynentu obserwujemy falę Rossby'ego. W uproszczeniu jest to rozległy układ niskiego ciśnienia, którego oś przebiega od Islandii przez Wyspy Brytyjskie aż po Pireneje. Na skutek tego niżu między innymi Francuzi narzekają na niezbyt ciepły początek lipca. Również w Anglii czy w rejonie Zatoki Biskajskiej jest chłodno. Napływa tam bowiem powietrze z północy i północnego zachodu.
Na wschód od wspomnianej fali długiej, gdzie znajduje się między innymi Europa Środkowa, mamy pogodę zgoła odmienną, gdyż napływa tu powietrze z południowego wschodu. Tygodniowe trajektorie wsteczne wskazują, że nim dzisiejszy skwar dotarł do Krosna, wcześniej przepływał on w obszarze wyżowej aury, rozgrzewając się stopniowo najpierw nad Rosją, potem nad gorącą Rumunią i Bałkanami, stamtąd napływając do południowo-wschodniej Polski. Po drodze do nas nie schłodziło się znacząco, gdyż wciąż płynęło w obszarze słonecznym z niewielkim gradientem ciśnienia, a co za tym idzie także słabym wiatrem. Gorące, zwrotnikowo-kontynentalne powietrze nie poprzestało w swej dalekiej wyprawie na północ na dopłynięciu do Polski - dotarło także do Skandynawii. Powyżej trzydzieści stopni Celsjusza notowano ostatnio nawet w Norwegii!
Duże znaczenie miało również to, że powietrze, którym do dziś oddychaliśmy, było suche - po południu temperatura punktu rosy spadła do zaledwie 9°C, a wilgotność względna do 20%. Powietrze suche szybciej schładza się nocami, ale również mocniej od powietrza wilgotnego nagrzewa się w dzień.
Jesteśmy ponadto zaledwie półtora tygodnia po przesileniu letnim, a więc tuż po okresie roku, w którym słońce daje nam najwięcej energii (a więc ciepła).
Już czwartek w najcieplejszym momencie dnia notowaliśmy ponad 34°C i zabrakło tylko 0,4°C do wyrównania rekordu z 2015 roku. Dziś nadal znajdowaliśmy się w ciepłym wycinku niżu, w którym to przed zatoką niskiego ciśnienia poprzedzającą sobotni chłodny front atmosferyczny dotarło powietrze jeszcze gorętsze i suchsze niż dobę wcześniej. To wszystko, wraz ze wspomnianymi wyżej czynnikami sprawiło, że 1 lipca 2022 zanotowano dotychczas najwyższą temperaturę kiedykolwiek na działającej w naszym mieście stacji hydrologiczno-meteorologicznej, która wyniosła 35,5°C*.
* - pomiar temperatury powietrza, aby był wiarygodny, przeprowadzany jest wg rygorystycznie przestrzeganych warunków, zaleconych przez Światową Organizację Meteorologiczną. Termometr umieszcza się na wysokości 2 metrów nad poziomem gruntu, w klatce meteorologicznej ustawionej w przewiewnym i zacienionym miejscu, z dala od budynków. Stacja synoptyczna IMGW w Krośnie znajduje się przy ulicy Stanisława Okrzei 79.
