- Nowa droga to wiele korzyści dla kierowców i pieszych oraz dla regionu. Wyprowadzenie ruchu tranzytowego z miasta zwiększy bezpieczeństwo ruchu drogowego. Poprawi się komfort jazdy. Czas podróży będzie krótszy. Poprawią się możliwości rozwoju gospodarczego tej części Podkarpacia - podkreśla wiceminister Grzegorz Puda podczas uroczystości otwarcia, która odbyła się 31 stycznia.

Inwestycja obejmowała budowę obwodnicy Sanoka w ciągu drogi krajowej nr 28 Zator - Medyka wraz z infrastrukturą techniczną, budowlami i urządzeniami budowlanymi. Początek zlokalizowany jest na skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 886 z ul. Krakowską (DK 28). Koniec stanowi włączenie obwodnicy do istniejącej drogi krajowej nr 84 (ul. Lipińskiego).

- Mieszkańcy Sanoka czekali na obwodnicę wiele lat. Przez centrum miasta przebiegał ruch tranzytowy, który powodował uciążliwe korki, ale przede wszystkim duże zagrożenie dla bezpieczeństwa. Stąd decyzja o konieczności budowy drogi, która wyprowadzi ciężki ruch z miasta i poprawi komfort życia mieszkańców. Budowa obwodnicy to także zwiększenie przepustowości na drogach krajowych nr 28 i 84. Obwodnica miasta to najlepszy dowód na to, że do rozbudowy sieci transportowej kraju podchodzimy kompleksowo. Realizujemy nie tylko duże zadania, jak drogi ekspresowe i autostrady, ale także mniejsze, nie mniej ważne inwestycje, jak obwodnica Sanoka - powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

Umowa i jej zakres
Umowa na realizację obwodnicy w systemie "Projektuj i buduj" zawarta została 9 lutego 2016 r.

W lipcu 2017 r. wykonawca robót uzyskał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID), a 9 sierpnia 2017 r. rozpoczął roboty budowlane.

Trasa główna posiada parametry techniczne drogi klasy GP (główna przyspieszona) o przekroju 2+1. Obwodnica jest połączona z innymi drogami poprzez cztery skrzyżowania jednopoziomowe:

- rondo na połączeniu obwodnicy z drogą wojewódzką nr 886 i drogą krajową nr 28 (ul. Krakowska),

- skrzyżowanie na przecięciu obwodnicy z łącznikiem do ul. Okulickiego,

- rondo na przecięciu obwodnicy z nowym przebiegiem drogi powiatowej nr 2233R (ul. M. Konopnickiej) i łącznikiem do ronda "Beksińskiego" zlokalizowanego na istniejącym ciągu drogi krajowej nr 28,

- rondo na przecięciu obwodnicy z drogą krajową nr 84 (ul. Lipińskiego). Budowa skrzyżowania oraz przebudowa odcinka drogi krajowej nr 84 zapewnia również połączenie obwodnicy z ul. Zagórską (droga powiatowa nr G 117158R).

Powstało 12 obiektów inżynierskich (8 mostów i 4 wiadukty) oraz 18 przepustów (4 obiekty na potokach górskich, 6 przejść dla zwierząt i przepustów pod obwodnicą, 8 przepustów ramowych pod drogami bocznymi).

Wyzwania na budowie

Archeologia
Ratownicze badania archeologiczne początkowo miały być przeprowadzone na 7 stanowiskach. Jednak podczas prac związanych z usuwaniem ziemi urodzajnej ujawniono większą liczbę obiektów archeologicznych, co znacznie rozszerzyło działania badawcze i znacząco ograniczyło dostęp do terenu budowy. Ostatnie badania archeologiczne zakończyły się we wrześniu 2019 r.

Warunki geologiczne
Dodatkowe badania geotechniczne związane ze sprawdzeniem warunków geologicznych na trasie obwodnicy pokazały, że ilość wykopów w gruntach skalistych jest o 296 tys. m3 większa od zakładanej. W celu przyspieszenia robót wykopowych w gruntach skalistych zastosowano prace strzałowe. Materiał wstępnie przesortowany był zastosowany do nasypów oraz prac związanych z wymianą gruntów słabonośnych, platform roboczych i budowy dróg technologicznych.

Prace wykopowe w gruntach skalistych były także prowadzone przy zastosowaniu specjalistycznego sprzętu do rozbiórki skał – 100-tonowych koparek uzbrojonych w młoty hydrauliczne, wzmacniane łyżki oraz zrywaki, aby kontynuować prace wykopowe. Na teren budowy sprowadzono także kruszarki mobilne.

Roboty palowe
Wyzwaniem na budowie okazały się roboty palowe na obiektach mostowych. Niejednorodność warunków gruntowych wymagała dodatkowych prac w realizacji posadowienia obiektów. Zastosowana metoda wbijania żelbetowych pali prefabrykowanych, niejednokrotnie musiała być  weryfikowana na placu budowy ze względu na brak możliwości pogrążenia pala we fliszu. Kompromisem okazało się zastosowanie prefabrykowanych stalowych pali.

Tymczasowe organizacje ruchu
Obwodnica przecina kilka ulic w Sanoku (m.in. Okulickiego, Konopnickiej, Działkową i Stróżowską). W czasie budowy konieczne było więc zapewnienie ciągłości ruchu na każdej z tych dróg z uwagi na prowadzone tam działalności gospodarcze oraz zapewnienie dojazdu dla mieszkańców. W dużej części prace na tych drogach prowadzone były kilkuetapowo, aby umożliwić ciągłość funkcjonowania dróg.

Ciekawostki w liczbach

- ilość betonu:
Zakładana ilość betonu do wbudowania to 18 500 m3. Przy założeniu że 1m3 betonu waży średnio 2,3 t to 18 500 m3 x 2,3 t = 42 550 ton. Waga Statuy Wolności wynosi 229 ton, czyli z betonu użytego na budowie można by było otrzymać 185 symboli Nowego Jorku.

- ilość stali:
Ażurowa konstrukcja kratowa wieży Eiffla waży 7 300 ton. Stal wykorzystana na kontrakcie waży 2 400 ton, a zatem przy budowie obwodnicy wykorzystano około 30% (wagowo) wieży Eiffla.

- ilość gruntów skalistych:
Łączna ilość wykopów w gruntach skalistych wyniosła 565 000,00 m3 Przy założeniu, że 1m3 skały waży około 1,7 t to565 000,00 m3 x 1,7 t = 960 500 ton. Średnia ładowność wagonu wynosi 60 ton, co oznacza, że do przewiezienia skały wykorzystano by 16 tysięcy wagonów.

Unijne dofinansowanie
1 października 2018 r. podpisano umowę na dofinansowanie unijne projektu w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Całkowity koszt projektu to 207 180 936,44 złotych, z czego wartość dofinansowania UE to prawie 144 miliony złotych.

Główne cele budowy obwodnicy
Podstawowym celem budowy obwodnicy Sanoka jest wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza tereny zabudowy miasta, a przez to poprawa bezpieczeństwa mieszkańców, odciążenie układu komunikacyjnego, zwiększenie przepustowości i prędkości ruchu tranzytowego na drogach DK28 i DK84. Inwestycja poprawi również warunki i bezpieczeństwo przejazdu dla ruchu dalekobieżnego i regionalnego pomiędzy Zatorem i Medyką. Skróci się czas podróży w Bieszczady. Poprawi się bezpieczeństwo ruchu przy jednoczesnym zachowaniu wymogów ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

Dane szczegółowe:

1. Całkowita długość drogi: 6,7 km.

2. Zrealizowane obiekty inżynierskie:
- mosty: 8,
- wiadukty: 4,
- przepusty: 18.

3. Całkowita ilość MMA (mieszanka mineralno-asfaltowa) do wbudowania: 71 300 ton.

4. Całkowita ilość betonu do wbudowania: 18 500 m3.

5. Całkowita ilość wykorzystanej stali: 2 400 ton.

6. Liczba wbudowanych pali: 1 262 szt. o łącznej długości 8,7 km.

7. Łączna ilość nasypów: 799 020 m3

8. Łączna ilość wykopów: 987 781 m3

9. Łączna długość przebudowanych sieci:
- sieć gazowa: 1,4 km,
- sieć energetyczna: 9,8 km,
- sieć kanalizacyjna: 8,4 km,
- sieć wodociągowa: 2,1 km.

10. Wysokość najwyższego nasypu: 13,91 m.

11. Głębokość najgłębszego wykopu: 16,19 m.

Kalendarium:
- 30 września 2014 r. - ogłoszenie przetargu na projekt i budowę obwodnicy Sanoka,
- 9 lutego 2016 r. - podpisanie umowy z wykonawcą (Max Bögl Polska Sp. z o.o., wartość kontraktu: 171 581 454,27 złotych),
- 21 lipca 2017 r. - uzyskanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID),
- 31 lipca 2017 r. - przekazanie placu budowy,
- 9 sierpień 2017 r. - rozpoczęcie prac budowlanych,
- 1 października 2018 r. - podpisanie umowy na dofinansowanie unijne projektu,
- 31 stycznia 2020 r. - udostępnienie obwodnicy do ruchu.

/GDDKiA/, red.
Fot. GDDKiA