Fot. GDDKiA

- Budujemy spójną i bezpieczną sieć dróg szybkiego ruchu. Kluczowym jej elementem jest szlak Via Carpatia. Nasz rząd zrealizował już tę trasę od Lublina do Rzeszowa. Wchodzimy na budowę na kolejnych odcinkach między Rzeszowem a granicą polsko-słowacką. Jeszcze w tym miesiącu rozpoczną się także prace na tym szlaku między Białymstokiem a Lublinem. Cel jest jasny: to dynamiczny, sprawiedliwy i zrównoważony rozwój każdego polskiego regionu - powiedział wiceminister infrastruktury Rafał Weber.

Plac budowy w rękach wykonawcy

W pierwszej kolejności na placu budowy zostanie przeprowadzone rozpoznanie saperskie terenu, niezbędna inwentaryzacja i wytyczenie geodezyjne. Wybudowane zostaną drogi technologiczne i zaplecza wykonawcy oraz składy materiałów. Rozpocznie się wycinka terenów zadrzewionych i zakrzaczonych, usuwanie korzeni i karpin oraz prace archeologiczne. Ruszą też pierwsze roboty ziemne (odhumusowanie terenu) i roboty mostowe (fundamenty pod podpory mostów). Wykonawca będzie realizował również prace związane z wyburzeniami budynków oraz z usuwaniem kolizji z sieciami gazowymi, elektrycznymi, teletechnicznymi itp.

Zakres prac

W ramach inwestycji powstanie 11,6 km drogi ekspresowej, o przekroju dwujezdniowym z dwoma pasami ruchu w obu kierunkach (plus pas awaryjny). Wybudowany zostanie również węzeł Żarnowa – Strzyżów, zlokalizowany w rejonie miejscowości Strzyżów, na skrzyżowaniu z drogą powiatową nr 1931R. Powstanie także Miejsce Obsługi Podróżnych Jawornik (w kierunku Rzeszowa) oraz wybudowane zostaną obiekty inżynierskie. Będzie to osiem estakad na wysokich podporach, w tym największa estakada o długości ok. 1,1 km i filarach o wysokości ok. 80 m.

Zaplanowano również budowę pięciu wiaduktów i czterech przejść dla zwierząt (dwa dla zwierząt średnich, po jednym dla zwierząt dużych i małych). Droga zostanie też wyposażona w urządzenia BRD oraz ochrony środowiska. Przebudowane i rozbudowane zostaną kolidujące drogi poprzeczne, a także infrastruktura techniczna oraz cieki i urządzenia melioracyjne.

Powstanie również tymczasowy łącznik z drogą krajową nr 19 w miejscowości Jawornik. Jest on wynikiem etapowania budowy S19 między Babicą a Domaradzem i podziałem na dwa odcinki realizacyjne: Babica – Jawornik (z tymczasowym łącznikiem S19 z DK19) oraz Jawornik – Domaradz. Docelowo, po wybudowaniu tego drugiego odcinka, droga ekspresowa S19 nie będzie łączyła się z DK19 w Jaworniku. W śladzie tymczasowego łącznika będzie droga gminna, służąca (m.in. służbom ratowniczym) jako wjazd awaryjny na S19 przez MOP Jawornik.

Charakterystyka terenu - geologiczne wyzwanie

Odcinek drogi ekspresowej S19 Babica - Jawornik przebiega przez teren o skomplikowanej budowie geologicznej. W związku z tym, na etapie opracowania Koncepcji programowej (KP) wykonano w szerokim zakresie rozpoznanie budowy geologicznej podłoża. Teren ten charakteryzuje się różnorodnym i skomplikowanym ukształtowaniem, przechodząc na przemian przez wzniesienia i doliny, które w przeważającej części są głębokimi jarami z płynącym na ich dnie ciekiem wodnym. Prowadzenie prac geologicznych było więc bardzo dużym wyzwaniem i takim samym wyzwaniem dla wykonawcy będzie prowadzenie tu robót budowlanych.

Specyficzne ukształtowanie terenu skutkuje występowaniem siedmiu obszarów osuwiskowych i sześciu predysponowanych osuwiskowo. W ramach prowadzonego na etapie KP rozpoznania geologicznej budowy podłoża wykonano badania geofizyczne, wiercenia i sondowania. Ponadto prowadzono monitoring osuwisk (wgłębny i powierzchniowy). Dla zobrazowania rozległości przeprowadzonego rozpoznania budowy podłoża, warto wspomnieć o liczbie wykonanych otworów badawczych. Wykonano ich 765, o łącznym metrażu 12 081 mb i głębokości od 3 do 50 m. Wykonano również 319 sondowań badawczych o łącznym metrażu 2272 mb i głębokości od 1,8 do 35 m.

Zgodnie z podpisaną umową, roboty budowlane wraz z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie, zostaną ukończone w ciągu 26 miesięcy, tj. we wrześniu 2026 r. Przy czym, do czasu realizacji robót nie wlicza się okresów zimowych (od 1 grudnia do 31 marca). Odcinek S19 od węzła Babica do Jawornika realizowany jest w systemie Projektuj i buduj. Wykonawcą jest Przedsiębiorstwo Usług Technicznych Intercor. Wartość umowy wynosi 1 253 370 000 zł.

Via Carpatia

Droga ekspresowa S19 to element międzynarodowego szlaku Via Carpatia, łączącego Europę Północną i Południową. W Polsce trasa ta będzie miała około 700 km długości. W jej skład wchodzą odcinki dróg ekspresowych S61, S16 i S19, pomiędzy miejscowościami Budzisko (granica państwa), Suwałki, Ełk, Białystok, Lublin, Rzeszów, Barwinek (granica państwa). Droga będzie docelowo przebiegać przez teren pięciu województw–: podlaskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, lubelskiego i podkarpackiego (Lublin jest już połączony z Rzeszowem).

W woj. podkarpackim S19 będzie miała docelowo długość ok. 169 km, a tak przedstawia się stan jej realizacji w naszym województwie:      

- 81,8 km – oddane do ruchu (odcinki: Lasy Janowskie – Rzeszów Południe),   
- 72,9 km – w realizacji (w budowie: Rzeszów Południe – Babica, Babica – Jawornik, Krosno – Miejsce Piastowe oraz w systemie Projektuj i buduj: Domaradz – Krosno, Miejsce Piastowe – Dukla, Dukla – Barwinek i dobudowa drugiej jezdni Sokołów Małopolski Płn. – Jasionka),   
- 11,6 km – w przygotowaniu (na etapie przetargu: Jawornik – Lutcza, Lutcza – Domaradz).