Z inicjatywy władz Powiatu Krośnieńskiego, przedstawicieli rodzin katyńskich i lokalnego społeczeństwa, przed budynkiem Starostwa Powiatowego w Krośnie stanął pomnik upamiętniający zbrodnię katyńską. Odsłonięcie i poświęcenie pomnika odbyło się 29 kwietnia 2010 r. z udziałem znamienitych gości, parlamentarzystów, przedstawicieli władz województwa, powiatu, miasta, radnych, wójtów, burmistrzów, księży, nauczycieli, przedstawicieli rodzin katyńskich, Związku AK, Sybiraków i młodzieży.
Uroczystości rozpoczęła msza święta w kościele pw. Św. Piotra i Jana z Dukli. Następnie wszyscy zaproszeni goście spotkali się na placu przed pomnikiem. – Jesteśmy zgromadzeni tu po to by oddać cześć i pamięć tym, którzy oddali życie w ludobójskim mordzie w Katyniu, Twerze, Miednoje i wielu innych miejscach – tymi słowami rozpoczął swoje przemówienie starosta Jan Juszczak. Na tym pomniku nie ma jeszcze jednej tablicy – tej, która musi tu być, bo o 10 kwietnia nie możemy zapomnieć. Dzisiaj niesiemy Ich w sercu razem z ofiarami sprzed 70 lat – mówił J. Juszczak. Oby tak nie było, ale gdyby się zdarzyło, że ludzie o tych tragicznych zdarzeniach w historii narodu zapomną, to ten kamień będzie mówił za nich. Starosta podziękował osobom, które przyczyniły się do powstania pomnika – projektantowi Krzysztofowi Habratowi, autorowi tablicy Andrzejowi Samborowskiemu i Janowi Pelczarowi, etatowemu członkowi Zarządu Powiatu, za szczególne zaangażowanie i nadzór nad przebiegiem prac.
Odsłaniając pomnik poseł RP Piotr Babinetz powiedział – Ujawnienie pełnej prawdy o Katyniu jest podstawą wolnej, niepodległej Polski. To jest nasze zobowiązanie wobec zamordowanych 70 lat temu i tych, którzy polegli 10 kwietnia. Odsłaniamy obelisk pomnika katyńskiego i myślę, że ten pomnik to symbol i zobowiązanie do tego aby nieść prawdę o tych, którzy zginęli za Rzeczpospolitą.
Po poświęceniu pomnika odczytany został Apel Pamięci, w którym wymieniono blisko 80 nazwisk osób, mieszkańców Krosna i okolic, którzy zginęli w Katyniu i innych miejscach kaźni z rąk Sowietów. Wśród ofiar przeważali oficerowie, policjanci, nauczyciele i urzędnicy. Listę nazwisk udało się odszukać i uzupełnić o życiorysy dzięki pracy i zaangażowaniu pracowników Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Odsłonięcie pomnika i uroczystość poświęcona ofiarom Katynia była dużym przeżyciem dla członków rodzin katyńskich. – Czuję ogromny ból, ale jednocześnie wielką radość, że mogłam uczestniczyć w tym wydarzeniu. Jest to dla mnie bardzo wzruszająca chwila – mówiła Helena Jabłecka ze Świerzowej Polskiej. W Katyniu zginął brat jej ojca, ks. Mieczysław Janowski.
Poszczególne delegacje złożyły wieńce i kwiaty pod pomnikiem, oddając cześć i hołd poległym w 70. rocznicę zbrodni katyńskiej.
- Stoimy tu, bo nigdy nie żyliśmy i nie żyjemy w dzikim kraju. Chcemy zaprzeczyć, że problemy tego świata można rozwiązać strzałem w tył głowy. Stoimy, bo chcemy upamiętnić tych, którzy bez wyroku i sądu byli zastrzeleni, chcemy przypomnieć, że to było ludobójstwo – mówił podczas uroczystości wicemarszałek województwa Bogdan Rzońca.
Patriotyczną oprawę artystyczną przygotowała młodzież z Gimnazjum w Świerzowej Polskiej.
Następnie w sali artKina odbyła się konferencja naukowa poświęcona zbrodni katyńskiej. Swoje referaty wygłosili poseł RP Piotr Babinetz, dr Krzysztof Kaczmarski z IPN w Rzeszowie i Czesław Nowak, prezes Powiatowego Klubu Historycznego.
https://www.krosnocity.pl/index.php/aktualnosci/fakty/region/item/2830-w-holdzie-ofiarom-katynia.html#sigFreeIdcc448ebec0
Uroczystości towarzyszyła wystawa Instytutu Pamięci Narodowej pt. „Katyń. Zbrodnia, która miała być zapomniana”. Na ekspozycji zaprezentowano fotografie ofiar zbrodni katyńskiej oraz oprawców odpowiedzialnych za ich śmierć, a także zdjęcia z przeprowadzonych ekshumacji.
Pomnik poświęcony Ofiarom Katynia zbudowany jest z piaskowca z Lipowicy. Składa się z dwóch głazów położonych na sobie. Na froncie widnieje krzyż z orzełkiem, a pod nim tablica z brązu z napisem:
Ofiarom Sowieckiej Zbrodni
1940
Katyń Charkow Twer Miednoje
Pamiętamy
Społeczeństwo Powiatu Krośnieńskiego
Kwiecień 2010
Bardzo wymowne są litery „o”, które symbolizują otwory po strzałach w głowę, tak jak zginęli polscy oficerowie w Katyniu.
Ewa Bukowiecka
Foto: Bogusław Szczurek
