Bojkowie, Żydzi, Polacy, Niemcy i Cyganie” to kompendium wiedzy o wszystkich nacjach zamieszkujących Bieszczady do czasów II wojny światowej, wzbogacone ponad 180 zdjęciami i fotografiami, w znacznej części nigdy dotąd niepublikowanymi. Bez wątpienia „Zaginiony świat…” jest kopalnią wiedzy o Bieszczadach do połowy XX wieku, ale także ciekawą opowieścią o zapomnianych czasach.

Pozwala ona wniknąć w bieszczadzką Bojkowszczyznę, zagłębić się w magię codzienności tutejszych Żydów, zajrzeć do zaścianka szlachty zagrodowej, odkryć niemieckie ślady na bieszczadzkim pograniczu i wreszcie powędrować z cygańskim taborem. Niewątpliwym walorem jest pierwsze do tej pory jednorodne opracowanie dotyczące bieszczadzkich losów szlachty zagrodowej i Cyganów.

A tak o samej książce pisze jej autor: Tamte Bieszczady to moja przepadła Atlantyda, którą już nikt i nigdy nie zdoła się wskrzesić ani nawet opowiedzieć, bo nie staje słów, żeby opisać ludzką wiarę i nadzieję, radość i smutek, miłość i udrękę, przywiązanie do ojcowizny i ból umierania z ręki kata, co jeszcze do wczoraj był sąsiadem. W tym zaginionym świecie żyli obok siebie, ale przecież razem, ruscy górale zwani Bojkami, Żydzi, wśród których przeważali chasydzi, polska szlachta zagrodowa, osadnicy niemieccy gospodarujący tu na roli od siedmiu pokoleń i Cyganie mieszkający na obrzeżach wsi. I każdy z nich był tutejszy, czyli swój. Wydawało się, że ten Bieszczad był tak bardzo nic nieznaczącym w historii narodów, a jednak upomniano się o niego morzem przelanej krwi i łuną pożarów palonych wsi. I nie masz komu odmówić nad tysiącami mogił przodków вічная паміеть…, … אלתים יזבור, wieczne odpoczywanie …, efige ruhe zu ihnen zu gewähren …, tje avjeł angła leśće…

Książka jest dostępna w Wydawnictwie Carpathia w Rzeszowie.

(kz)