Poszerzanie elastyczności na rynku pracy niestety często odbywa się kosztem pracowników. Z jednej strony mamy do czynienia z pracą na wspomniane umowy i faktycznym zarobkiem, jednak wielokrotnie nie przysługuje zatrudnionym nic poza tym, a płaca także jest minimalna. Często pracodawca minimalizuje koszty utrzymania stanowiska pracy przez takie umowy, zatrudniony traci przez to wiele praw, a to ze względu na fakt, iż Kodeks pracy nie obowiązuje w przypadku umów cywilnoprawnych - tylko Kodeks cywilny. Pracodawca posiada kilka możliwości, by zatrudniać ludzi w swoim przedsiębiorstwie.
Umowa o pracę
Najlepsza z punktu widzenia pracownika jest zawsze umowa o pracę. Każdy pracownik szukający zatrudnienia marzy o takiej umowie. Z tego rodzaju umową wiąże się stabilizacja, a także przywileje, z których zatrudniony może korzystać - dotyczy to zwolnienia lekarskiego, darmowej wizyty u lekarza czy urlopu płatnego.
Dla pracodawcy umowa o pracę stanowi zupełnie odwrotną sytuację, jeżeli spojrzeć na jego koszty. Taka umowa daje wielkie profity zatrudnionemu i chroni go w wielu sytuacjach. Nie można takiego pracownika od razu zwolnić, a także przysługują mu różne profity w postaci zaplecza socjalnego. Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie umowy o pracę posiadają takie same prawa. Do najbardziej znanych trzeba zaliczyć:
- mowę na czas nieokreślony,
- umowę na czas określony,
- umowa na część etatu,
- umowa na cały etat.
Pracodawca reguluje formę zatrudnienia na tego typu umowy. Pracownik o tym się zwykle dowiaduje po przyjęciu do pracy i ustaleniu z nim szczegółów współpracy. Dość istotną informacją jest klauzula o elastycznej formie zatrudnienia. Dlaczego tak jest? Pracownik zwykle nic o tym nie wie, za to zatrudniający jak najbardziej!
Czy umowa jest elastyczna?
Samo nazewnictwo "elastycznych umów" nie znajduje się w żadnym przepisie prawa pracy. Termin ten jednak jest bardzo popularny w artykułach dotyczących pracy. Komisja Europejska z kolei także promuje tzw. model flexicurity - dotyczy to strategii, jaka ma promować elastyczność i bezpieczeństwo. Istnieje wiele "elastycznych form zatrudnienia" i istnieje opinia, że osoby zatrudnione w oparciu o takie umowy są w stanie oszczędzić koszty.
Najbardziej znane formy współpracy w oparciu o te umowy dotyczą:
- umów cywilnoprawnych,
- wypożyczania pracowników,
- pracy tymczasowej,
- pracy nakładczej,
- telepracy,
- work-sharing’u.
Poprzez powyższe formy zatrudnienia pracodawca jest w stanie dostosować liczbę zatrudnionych w stosunku do aktualnej sytuacji panującej w firmie oraz zapotrzebowanie na określone stanowiska. Na przykład firmy mogą mieć chwilowo więcej zleceń i istnieje potrzeba je obsłużyć, by utrzymać jakość pracy oraz zwiększyć efektywność przy jednoczesnym obniżeniu kosztów dodatkowego zatrudnienia.
Zalety i wady zatrudnienia na takie umowy
Każda forma zatrudnienia posiada wady i zalety, co z kolei powoduje, że zatrudniający sięga częściej po każde z nich.. Do tych umów najbardziej zaliczyć można umowy o dzieło i umowy zlecenie. Pracownik w pewnych przypadkach wynosi z nich korzyści. Dotyczy to na przykład pracy zdalnej. Wybór odpowiedniej umowy wiąże się z pewnymi plusami i minusami.
Należy pamiętać, że w przypadku obowiązywania umowy zlecenie:
- jest odprowadzana składka do ZUS,
- jest odprowadzana składka na ubezpieczenie zdrowotne,
- istnieje możliwość skorzystania z 20% lub 50% kosztów uzyskania przychodu,
- istnieje możliwość uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych.
Umowa o dzieło z kolei posiada tylko możliwość skorzystania z 20% lub 50% uzyskania przychodu. Jest to umowa różniąca się pod tym względem od umowy zlecenia.
Dla kogo umowa elastyczna?
Pracodawcy wybierają taką formę zatrudnienia nie tylko ze względów ekonomicznych. Inny wybór argumentują przez wiek zatrudnionego na podstawie umów cywilnoprawnych. Dla zatrudnionych osób poniżej 26 roku życia ta forma współpracy jest korzystna dla obu stron. Wspomniane umowy dotyczą także pracy tymczasowej lub sezonowej i w tym przypadku jest to najlepsza forma współpracy. Umowy takie często są traktowane jako pewien rodzaj umowy próbnej. Pracownik, który sprawdzi się na danym stanowisku może być potem zatrudniony na umowę o pracę.
Artykuł został przygotowany przez redaktorów portalu Praca Cieszyn, publikującego ogłoszenia o pracę z rejonu Cieszyna.
