Dokładnie tak. Idea utworzenia w Krośnie Muzeum sięga początków wieku, jednak plany wielu znakomitych krośnian (m.in. dr Antoniego Lorenza i Augusta Mazurkiewicza) oraz władz miejskich niejednokrotnie krzyżowały doświadczenia wojenne XX w. Dopiero po II wojnie światowej powrócono do realizacji pierwotnych zamiarów. W roku 1950 inicjatywę utworzenia Muzeum podjął krośnieński oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.

Trzy lata później, władze miasta udostępniły na potrzeby Muzeum pomieszczenia w Pałacu Biskupim. 22 lipca 1954 roku zainaugurowano prace Muzeum w Krośnie. Dzisiaj to Muzeum Rejestrowane, jednostka kultury Województwa Podkarpackiego, której organizatorem jest Urząd Marszałkowski w Rzeszowie. Nadzór merytoryczny nad jego pracą ma Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2011 roku Muzeum otworzyło swój pierwszy oddział - Skansen Archeologiczny Karpacka Troja w Trzcinicy, zapisując się na dobre na mapach Podkarpacia i całej Polski.

Nie tylko lampy naftowe
Choć Muzeum najbardziej znane jest z unikatowej kolekcji lamp naftowych, to zabytki związane z historią oświetlenia wcale nie są jedynymi skarbami ukrytymi w Pałacu Biskupim. Prezentowane tu ekspozycje zaskakują różnorodnością. Dzięki wędrówce po Pałacu Biskupim możecie państwo poznać pradzieje Podkarpacia, z całym jego bogactwem kultur archeologicznych i sztuki pradziejowej. Naturalnie, zwiedzić można i niemal "zobaczyć" Krosno z wieków ubiegłych, wciąż drzemiące na starych płótnach, fotografiach, pamiątkach.

Mniej odległa przeszłość ostatniego stulecia pokazana jest u nas przejrzyście i jasno, faktograficznie. Oprócz wystawy archeologicznej i historycznej proponujemy państwu ucztę artystyczną w Galerii twórców krośnieńskich oraz prezentację niezwykłego rękodzieła, z którego słynie nasze miasto - szkła podkarpackich hut.

W miarę dostępności środków finansowych wystawy w Muzeum Podkarpackim są modernizowane, uzupełniane o cenniejsze eksponaty, nabywane systematycznie przez Muzeum. Dotacje Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego umożliwiają zakup niekiedy całych kolekcji nas interesujących. W ostatnich latach dzięki wnioskom do programów operacyjnych MKiDN i innych funduszy zewnętrznych Muzeum otrzymało blisko 800 tysięcy zł na zakup cennych dzieł sztuki.

- Nie zbieramy pamiątek przeszłości dla siebie. Robimy to dla Państwa. Dla przyszłych pokoleń - Katarzyna Krępulec-Nowak z Działu Oświatowo-Promocyjnego Muzeum Podkarpackiego w Krośnie.

Gromadzenie i ochrona dóbr kultury są rzeczywiście priorytetem w działalności Muzeum, ale równie ważna jest popularyzacja. - Dlatego cieszymy się, że państwo nas odwiedzają. Na przestrzeni ostatniej dekady frekwencja w Muzeum sięgnęła blisko 220 tysięcy osób. Niezwykle miłymi chwilami dla każdego muzealnika są te, kiedy spotykamy się ze zwiedzającymi, którym Muzeum Podkarpackie w Krośnie bardzo mocno utkwiło w pamięci, którzy wracają do nas raz po raz oczarowani urokiem Pałacu Biskupiego i jego skarbów. Słyszymy wtedy: "U Państwa wszystko zawsze zmienia się na lepsze", "Od razu widać, że to muzeum żyje". Jest to niebywale istotne w pracy muzealnika, że oprócz akceptacji i uznania środowiska naukowego i branżowego, jego praca jest doceniana właśnie przez tych, którzy są przecież głównymi odbiorcami jej efektów. Dzięki tak rozwiniętej i prężnej działalności naukowej i wystawienniczej w ostatnim dwudziestoleciu Muzeum Podkarpackie stało się ważnym punktem na kulturalnej mapie nie tylko Podkarpacia, ale i całej południowej Polski - dodaje Katarzyna Krępulec-Nowak.

Zawsze coś nowego
Muzeum Podkarpackie w Krośnie wykonuje tytaniczny wręcz wysiłek organizując kilkanaście wystaw czasowych rocznie. Ilość przekłada się w naszym przypadku również na jakość. Należy bowiem zaznaczyć, że są to ekspozycje prezentujące oprócz zbiorów własnych Muzeum, również eksponaty wypożyczone z największych polskich muzeów: z Muzeów Narodowych, z najważniejszych polskich muzeów archeologicznych, etnograficznych, czy wojskowych oraz z wielu największych muzeów okręgowych i regionalnych.

Muzeum nierzadko sięga również po kolekcje prywatne. Dzięki współpracy nawiązywanej latami przez dyrektora Jana Gancarskiego Muzeum może również poszczycić się prezentacją zbiorów i wystaw zagranicznych w Krośnie oraz organizowaniem wystaw bazujących na eksponatach krośnieńskich poza granicami Polski (głównie na Węgrzech i Słowacji).

Od początku 2004 roku do lipca 2014 roku Muzeum Podkarpackie w Krośnie zorganizowało 159 wystaw czasowych. Na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia zaprezentowano w Krośnie zbiory wypożyczone z niemalże 500 instytucji i od osób prywatnych. Wystawy czasowe organizowane przez Muzeum są bardzo zróżnicowane tematycznie, zazwyczaj o charakterze interdyscyplinarnym.

- Zwiedzający są zadowoleni, Muzeum posiada swoją tożsamość i etos, a jego wizerunek jest bardzo pozytywny. 60-lecie placówki obchodzimy więc w poczuciu dobrze spełnionego obowiązku - mówi Jan Gancarski, Dyrektor Muzeum Podkarpackiego w Krośnie.

Nie tylko gabloty
Muzeum to nie tylko wystawy stałe, czy czasowe. To intensywna praca naukowo-badawcza, wydawnicza, organizacja dużych i małych przedsięwzięć kulturalnych. W strukturze Muzeum funkcjonują działy merytoryczne realizujące prace naukowo-badawcze oraz edukacyjne: Archeologiczny, Historyczny, Artystyczny, Historii Oświetlenia, Historii Szkła i Przemysłu Szklarskiego, Oświatowo-Promocyjny, oraz działy: Administracyjny i Finansowo-Księgowy. W Muzeum działa Biblioteka z bogatym księgozbiorem, a także dwie pracownie konserwatorskie.

- Organizujemy międzynarodowe konferencje naukowe, głównie o tematyce archeologicznej, historycznej i związanej z historią oświetlenia. Wydajemy publikacje popularno-naukowe i naukowe, albumy i katalogi wystaw - mówi Katarzyna Krępulec-Nowak z Działu Oświatowo-Promocyjnego Muzeum Podkarpackiego w Krośnie.

Dzieje się
Ostatnia dekada przyniosła ogromne zmiany zarówno w pojmowaniu kultury narodowej, jak i organizacji i strategii działania wielu instytucji kultury w Polsce i na całym świecie, w tym oczywiście i w muzealnictwie.

Jednymi z najbardziej widocznych, z punktu widzenia odbiorcy, transformacji jest położenie nacisku na jak najszerszą popularyzację dziedzictwa narodowego wśród zróżnicowanych grup docelowych oraz bardzo mocne zaakcentowanie przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym, ich atrakcyjna prezentacja za pośrednictwem multimediów i środków masowego przekazu oraz rozbudowanej promocji.

Te swoiste muzealne metamorfozy miały niewątpliwie swoje odzwierciedlenie w pracy Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, w którym na przestrzeni ostatnich lat zaszły duże zmiany dotyczące zakresu obowiązków, a przede wszystkim zmiany ilościowe i jakościowe związane z organizowanymi imprezami i świadczonymi usługami kulturalnymi.

- Staramy się ożywiać Pałac Biskupi i sprawiać, by stawał się dla wszystkich miejscem gościnnym i ciekawym. Organizujemy różne zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży, odczyty, prelekcje i Spotkania Muzealne, nawiązujące do tematyki wystaw czasowych, spotkania z podróżnikami, fotografami, regionalistami. W Pałacu Biskupim umożliwialiśmy również rozmowę z poetami, literatami, autorami publikacji o regionie i autorami związanymi ze środowiskiem lokalnym - mówi Katarzyna Krępulec-Nowak.

Do kalendarza kulturalnego Muzeum na stałe już wpisały się przedsięwzięcia, które zaczęto organizować w ciągu ostatniej dekady. Mowa tutaj przede wszystkim o Kiermaszu Sztuki, Nocy Muzeów i Dniu Otwartym Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Dzisiaj Muzeum jest organizatorem Krośnieńskiej Nocy Muzeów, w której udział biorą inne instytucje kultury z miasta i najbliższych jego okolic.

Największa frekwencja podczas tej imprezy sięgnęła 3 500 osób (w 2014 roku), a w Kiermaszu dotychczas wzięło udział łącznie 150 artystów. W 2007 roku odbyła się I edycja Dnia Otwartego w Muzeum. Jak do tej pory frekwencja całościowa podczas tego przedsięwzięcia wyniosła blisko 10 tysięcy osób. Oprócz tych sztandarowych dla Muzeum przedsięwzięć przygotowywane są również innego typu mniejsze imprezy: konkursy, festyny, pokazy, czy uroczystości.

W ciągu ostatniego dziesięciolecia Muzeum Podkarpackie w Krośnie zorganizowało w Pałacu Biskupim 124 imprezy, w których wzięło udział blisko 70 tysięcy osób.

Działalność kulturalna Muzeum ma swoje "muzyczne" oblicze, głównie dzięki jednemu z jego skarbów. Nie ma bowiem co ukrywać, że "pierwsze skrzypce" w tym względzie gra Pleyel - fortepian paryskiej manufaktury z 1862 r., jeden z najstarszych, w pełni sprawnych instrumentów tego typu w Polsce, z zachowanym oryginalnym instrumentarium strunowym. Muzeum podjęło szereg działań, aby fortepian ten był w dalszym ciągu całkowicie sprawnym i czynnym instrumentem koncertowym.

Od tamtej pory, każdego roku krośnianie mogą uczestniczyć w prawdziwej uczcie muzycznej serwowanej przez znakomity fortepian historyczny z epoki chopinowskiej, którego jakość dźwięku znacznie przecież odbiega od instrumentów współczesnych.

Oprócz koncertów fortepianowych i okolicznościowych, związanych z uroczystościami patriotycznymi lub rocznicami, w Muzeum odbywają się koncerty zespołów ludowych, muzyki folkowej, jazzowej, swingowej, klezmerskiej, koncerty muzyki dawnej i współczesnej rozrywkowej.

Karpacka Troja
Skansen Archeologiczny "Karpacka Troja" w Trzcinicy to Oddział Muzeum Podkarpackiego, ważny punkt na mapie naszego regionu. Właśnie tutaj odkryto jedną z najstarszych osad obronnych w Polsce pochodzące sprzed ponad czterech tysięcy lat. Stwierdzono również pierwsze ślady oddziaływania cywilizacji anatolijsko-bałkańskiej na tym terenie. Dotyczą one grupy pleszowskiej kultury mierzanowickiej oraz ludności kultury Otomani-Füzesabony, z okresu pomiędzy 2100 a 1350 r. p. n. e. kiedy to istniało tutaj pradziejowe centrum kulturotwórcze.

Odkryto tu również jedno z najstarszych i najlepiej zachowanych grodzisk słowiańskich, pochodzące z okresu od 780 do 1031 r. n.e. W Trzcinicy odkryto ponad 160 tysięcy zabytków archeologicznych, przebadano konstrukcje obronne, uzyskano dowody dalekosiężnych kontaktów kulturowych. Dzięki randze tych odkryć, Muzeum udało się zrealizować spektakularne przedsięwzięcie, otwarcie niepowtarzalnego w skali europejskiej skansenu o powierzchni ponad 9 ha.

Karpacka Troja to fragmentarycznie zrekonstruowane grodzisko, w którym zobaczymy wały obronne, bramy, drogę oraz domostwa z obu okresów zamieszkiwania wzgórza. U jego podnóża znajduje się park archeologiczny prezentujący wioski z początków epoki brązu i wczesnego średniowiecza wybudowane wg technologii stosowanej w pradziejach. W Skansenie znajduje się także nowoczesny pawilon, w którym prezentowana jest wyjątkowa ekspozycja. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technik wystawienniczych można odkryć historię tego miejsca i rzeczywiście dotknąć przeszłości.

W pawilonie zobaczyć również można znakomity, wielokrotnie nagradzany film dokumentalny Trzcinica - Karpacka Troja.  Zwiedzanie grodziska kończy otwarta w tym roku Platforma widokowa. W Skansenie organizowane są duże imprezy plenerowe, cykliczne, m.in.: Karpacki Festiwal Archeologiczny Dwa Oblicza. To miejsce to istny skarb nie tylko dla ziemi krośnieńskiej, ale i całej Europy.

- Każdy jubileusz to także chwila refleksji o przyszłości. Muzeum Podkarpackie ma szansę nadal się rozwijać. Potrzebne do tego są dobre pomysły, które mamy, determinacja pracowników, która jest i pieniądze, których dzisiaj nie ma, ale wierzę, że będą, a wiara, jak mówią, góry przenosi. Chcemy wykonać remont dachu, unowocześnić wystawy stałe, prezentować państwu coraz lepsze wystawy czasowe i rozwijać różnorodną działalność idąc z duchem czasu, oczekiwaniami społecznymi i postępem cywilizacji - mówi Jan Gancarski, Dyrektor Muzeum Podkarpackiego w Krośnie

Uroczystości związane z obchodami 60-lecia Muzeum w Krośnie odbędą się 22 lipca (wtorek) w Pałacu Biskupim. Uświetni je obecność wielu znamienitych Gości oraz naszych Przyjaciół z Polski i zagranicy. Uroczystościom będzie towarzyszyła wystawa czasowa prezentująca wybór najważniejszych zbiorów Muzeum Podkarpackiego w Krośnie oraz koncert zespołu Quasi Una Fantasia.

mp