Niezwykła kolekcja, jedna z największych w Polsce, zaprezentuje bogactwo szopek poczynając od najmniejszych, ustawianych w domu pod choinką, poprzez szopki konkursowe, wśród których są prace takich mistrzów jak Adam Waluszkiewicz czy Bronisław Pięcik – szopkarzy wielokrotnie nagradzanych w Konkursie na Najpiękniejszą Szopkę Krakowską, po pochodzące z początków wieku XX duże szopki kolędnicze, w których odgrywano sceny narodzenia pańskiego.

Malowniczy zwyczaj budowania szopek w okresie świąt Bożego Narodzenia wywodzi się z tradycji statycznych szopek świątecznych oraz przedstawień jasełkowych, niegdyś bardzo popularnych i wystawianych w kościołach w okresie świąt Bożego Narodzenia. Powstała w XIX wieku szopka krakowska, daleko odbiega od wszystkiego, co stworzyła w tej dziedzinie nie tylko Europa, ale i cały świat. Szopki wykonywane w Krakowie, wzorowane są na licznych kościołach i zabytkach miasta, więc ich cechami charakterystycznymi są przede wszystkim strzelistość konstrukcji, liczne wieże czy żywe kolory. Wykonywane najczęściej przez majstrów murarskich, dla których przedstawienia jasełkowe stanowiły istotny dochód w martwym sezonie, nasycone były olbrzymią ilością detali architektonicznych odnoszących się do budowli miasta. Żywa tradycja kolędowania z szopkami, popularna zwłaszcza pod koniec XIX wieku, kiedy to za sprawą Michała Ezenekiera – murarza i kaflarza z Krowodrzy ustalił się tradycyjny wzór szopki krakowskiej, zaczęła zanikać po I wojnie światowej.

By nie dopuścić do całkowitego zapomnienia szopkarskiej tradycji, w 1937 roku z inicjatywy Jerzego Dobrzyckiego – wielkiego miłośnika krakowskich tradycji i zwyczajów – zorganizowano u stóp pomnika Adama Mickiewicza konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską. Idea konkursu powróciła już w roku 1945 i do dziś, co roku w pierwszy czwartek grudnia, krakowscy szopkarze, którzy od rana prezentują swe prace publiczności, na dźwięk hejnału wygrywanego w południe z wieży kościoła mariackiego formują pochód i razem ze swymi pracami, prowadzeni przez krakowiaka z gwiazdą, udają się do Pałacu Krzysztofory – siedziby Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, gdzie rozpoczyna prace jury konkursowe. Prezentowane na wystawie szopki pochodzą z różnych lat i kolejnych edycji konkursu, a wśród nich znajdą się także te nagrodzone najwyższymi laurami we wszystkich kategoriach konkursowych.

Marcin Koziołek
Muzeum Podkarpackie
Foto: szopkikrakowskie.pl