Wołosate w Bieszczadach 1935 r.
29 listopad (czwartek) godz. 17.00 – 20.00.
Tematy wystąpień:
- Krystyna Reinfuss-Janusz (Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie)
„Na granicy Huculszczyzny” - Hubert Ossadnik (Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)
„Nieznana Łemkowszczyzna między Osławą a Jasiołką” - dr Tadeusz Łopatkiewicz (Krosno)
„Profesor Roman Reinfuss – pionier badań nad ludową rzeźbą kamienną w Polsce” - Justyna Cząstka-Kłapyta (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, Kraków)
„Kolęda huculska – relikt kultury słowiańskiej” - dr Piotr Kłapyta (Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków)
„Prezentacja instrumentów muzycznych z Karpat Wschodnich - trembita, dudka, róg, telenka, flojera, drymba, dwojnica, zazulka”.
Wystawa obejmuje pokaz reprodukcji archiwalnych zdjęć wykonanych przez prof. Romana Reinfussa w latach 1930 – 1939 na obszarze Pogórza Karpackiego, Beskidu Niskiego, Bieszczadów i pogranicza Gorganów i Czarnohory. Zdjęcia pochodzą z negatywów szklanych i celuloidowych zakupionych po śmierci prof. od rodziny w 2000 r. przez Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
Para bojkowska Sianki w Bieszczadach 1936 r.
Dotyczą kultury materialnej i duchowej Pogórzan, Dolinian, Łemków, Bojków i obszaru pogranicza bojkowsko-huculskiego. Posiadają duże znaczenie w poznaniu grup etnograficznych zamieszkujących południowo-wschodnią Polskę do 1939 r. i okresu deportacji ludności obrządku wschodniego po zakończeniu II wojny św.
Prof. Roman Reinfuss urodził się w 1910 r. w Przeworsku. Dzieciństwo spędził w Gorlicach i Tarnowie. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1935 r. Następnie kontynuował studia etnograficzne pod kierunkiem Kazimierza Dobrowolskiego. W 1945 r. ukończył je i rok później obronił doktorat na podstawie pracy „ Łemkowie jako grupa etnograficzna”. Był profesorem na UMCS w Lublinie i na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1946 – 1980 pełnił funkcję kierownikiem Pracowni Sztuki Ludowej w Instytucie Sztuki PAN. Jego działalność naukowa i badawcza związana była z kultura ludowa Karpat i sztuka ludową w Polsce. Jest autorem wielu publikacji książkowych i artykułów. Zmarł w 1998 r. w Krzywaczce. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
W prezentacji uwagę zwracają zdjęcia, które obrazują codzienne życie mieszkańców karpackich wsi, obiekty sakralne w postaci cerkwi, kapliczek, zabudowy małomiasteczkowej, nieistniejącej karczmy w Szymbarku i dworu w miejscowości Ropa.
Reinfuss w trakcie badań terenowych lata 30 XX w.
Bojkowszczyzna reprezentowana jest zbiorem zdjęć wykonanych w latach 1937-1938 w bieszczadzkich miejscowościach Berehy Górne, Sianki, Krywe, Tworylne, Wetlina i Wołosate. Dotyczą one wiejskiej zabudowy, przedstawiają szczegóły strojów codziennych, świątecznych i pasterstwem na bieszczadzkich połoninach w rejonie Tarnicy.
Szczególnie interesujące są prezentowane po raz pierwszy fotografie dotyczące pogranicza bojkowsko-huculskiego. Przedstawiają przykłady drewnianego budownictwa, strojów i zagadnień związanych z pasterstwem. Na wystawie znajdują się również zdjęcia dotyczące działalność Staży Granicznej w Karpatach Wschodnich i Zjazdu Górskiego, który odbył się w 1938 r. w Nowym Sączu oraz szczegóły związane z Przemysłem Naftowym z rejonu Gorlic.
Autor zdjęć z aparatem fotograficznym i szklanymi negatywami od lat 30-tych dokumentował tradycyjną kulturę ludową polskich Karpat. Prezentowany archiwalny materiał jest bardzo cennym i unikatowym źródłem informacji dla badaczy – etnografów, historyków i krajoznawców. Jest zarazem dowodem wielkiej pasji naukowej i osobistego zaangażowania.
Uzupełnieniem wystawy jest pokaz zabytków etnograficznych w postaci strojów ludowych i interesujących wyrobów kultury materialnej pochodzących ze zbiorów Zabytkowej Chyży Łemkowskiej Tadeusza Kiełbasińskiego w Olchowcu w Beskidzie Niskim oraz kolekcjonerów prywatnych.
(mkn), (mp)
