Zmiany i przepisy
Nowelizacja prawa o ruchu drogowym ma ułatwić życie rowerzystom. Jednak wątpliwości interpretacyjne w zderzeniu z rzeczywistością naszych ulic i dróg rowerowych sprawiają, ze nie zawsze „udogodnienia” w przepisach wychodzą na zdrowie rowerzystom.
Obowiązek jazdy po „ścieżce”
Po pierwsze, rowerzysta ma obowiązek poruszania się drogą dla rowerów (potocznie nazywaną „ścieżką rowerową”). O istnieniu drogi dla rowerów informują nas różne odmiany znaku C-13.
Znak C-13 w różnych konfiguracjach.
Wobec jakości i sposobu projektowania dróg rowerowych w Polsce, rowerzyści nie zawsze są zachwyceni tym faktem. Krosno nie jest odosobnione, np. odcinek drogi rowerowej wzdłuż ul. Legionów jest nagminnie omijany przez cyklistów, którzy wybierają (nielegalne) poruszanie się jezdnią lub chodnikiem, zresztą nas to nie dziwi.
"Slalom" na drodze rowerowej przy ul. Legionów.
Pamiętajmy jednak, że obowiązek jazdy drogą rowerową wynika miedzy innymi ze sposobu projektowania i budowania ulic. Widać to doskonale na przykładzie przebudowanego odcinka ul. Zręcinskiej. Tam liczne wysepki wręcz uniemożliwiają bezpieczne wyprzedzenie rowerzysty poruszającego się jezdnią. Dlatego ten powinien poruszać się znajdującą się w tamtym miejscu drogą rowerową. Niestety mało, który rowerzysta się do tego stosuje.
Przejazd przez przejście
Przez takie przejście mozna przejechać na rowerze.
Nowością jest tez występujący również w Krośnie znak, umożliwiający rowerzystom przejazd przez przejście dla pieszych. Zamiast zsiadać z roweru, możemy teraz legalnie przejechać przez właściwie oznakowane przejścia, co zresztą i tak prawie każdy do tej pory robił.
Po chodniku...
Rowerzysta może poruszać się po chodniku tylko w pewnych okolicznościach. Po pierwsze wtedy, gdy szerokość chodnika przekracza 2 metry, a na drodze dozwolona jest prędkość powyżej 50 km na godzinę (czyli sytuacja praktycznie nie występująca w mieście).
Rowerzysta może jechać po chodniku, gdy panują niekorzystne warunki atmosferyczne, np: ulewa, śnieg, gołoledź, silny wiatr, gęsta mgła. Tylko, jak np. dokładnie rozpoznać, że mgła jest już „gęsta”, a wiatr „silny”?
Prawidłowe zachowanie rowerzystów na chodniku. Rzadki widok.
Pozostaje mieć nadzieję, że interpretacja warunków meteo nie będzie przyczyna konfliktu ze stróżami prawa.
Po chodniku możemy jechać również wtedy, gdy mamy pod opieką innego rowerzystę, w wieku poniżej 10 lat.
Rowerzysto pamiętaj, niezależnie od sytuacji na chodniku zawsze pierwszeństwo ma pieszy!
Legalne przyczepki
Dzięki zmianom w prawie zalegalizowano „przyczepki rowerowe”.
Przyczepka rowerowa. Zdjęcie wykorzystane dzięki uprzejmości firmy www.3kola.pl
Można w nich przewozić dzieci. Do tej pory przyczepka, chociaż doskonale oznakowana, wyposażona w wygodny fotelik z pasami bezpieczeństwa itd. była nielegalna.
I z prawej wyprzedzamy...
Rowerzysta może wyprzedzać „wolno poruszające” się samochody po prawej stronie. Oznacza to, że jadąc rowerem możemy zupełnie legalnie omijać korki uliczne. Żeby jednak nie było za łatwo równocześnie wciąż obowiązuje przepis nakazujący kierowcom jazdę jak najbliżej prawej krawędzi jezdni, co czasem może uniemożliwić ominięcie samochodu z prawej.
Tak czy inaczej kierowca musi mieć oczy wkoło głowy (wyobraźmy sobie: z lewej motocykl, z prawej rowerzysta i dziwnie zachowujący się pojazd przed nami...). Pozostaje jeszcze kwestia dyskusyjnego określenia, co to znaczy „powoli”?
Drogi rowerowe w Krośnie
Niemal ideał
Przegląd przykładowych dróg rowerowych w Krośnie zaczynamy od niemal idealnego, nowego, asfaltowego odcinka drogi dla rowerów wzdłuż ul. Krakowskiej. Jest to przedłużenie drogi dla rowerów sprzed kilku lat.
Znakomity odcinek drogi rowerowej wzdłuż ul. Krakowskiej.
Nawierzchnia jest gładka, a zjazdy na posesje delikatnie wyprofilowane. Zapewnia to znakomity komfort jazdy nawet przy prędkościach rzędu 30-40 km/godzinę.
Starszy ocinek drogi rowerowej z licznymi "hopkami".
To wyraźna poprawa w porównaniu do starszego odcinka, gdzie „silne fale” na zjazdach sprawiają, że żołądek podskakuje. Problemem pozostaje parkowanie na drodze rowerowej, starszy odcinek dorobił się już z tego powodu licznych wgłębień. Oczywiście jak to zwykle bywa, kłopot sprawiają przystanki autobusowe, o czym później. Asfalt udało się połozyć dzięki temu, że pod spodem nie ma żadnej infrastruktury, do której w razie potrzeby trzeba się dostać. Udało się też dogadać z zakładem energetycznym i rozwiązać problem słupów oświetleniowych. Niestety nie zawsze jest to możliwe (chodzi o to by energetycy mieli środki na przebudowę w tym samym czasie, gdy wydział drogownictwa prowadzi inwestycje). Jednak i w tym przypadku znajdują się krytycy. Jedni mówią o estetyce, ich zdaniem kostka ładniej by wyglądała, inni mają argumenty użytkowe – droga z kostki szybciej wysycha po deszczu.
Droga jeszcze nie dla rowerów?
Nieco inaczej jest po drugiej stronie ulicy, gdzie wykonana z kostki droga dla rowerów nie jest jeszcze oznakowana. Formalnie należałoby traktować ją wciąż jako szeroki i dwukolorowy, ale jednak zwykły chodnik.
Dwukolorowy chodnik?
Powoduje to niemały dylemat, ponieważ wzdłuż ul. Krakowskiej już wykonano wysepki, zatem poruszanie się rowerem po jezdni może powodować zagrożenie i utrudnienia. Na plus należy zaliczyć zniwelowanie wszystkich „uskoków”, to znaczy krawężników na zjazdach i wjazdach na drogę rowerową. Natomiast wielki minus i nagana należy się projektantom za krótki odcinek na odcinku tej drogi w pobliżu parkingu na ul. Krakowskiej (pomiędzy ul. Naftową, a zjazdem pod „wieżowiec”).
Tego odcinka chyba nie warto oznakowywać jako "drogi rowerowej".
Pół biedy, jeżeli rowerzysta jedzie w stronę RCKP. Co jednak, jeżeli porusza się w przeciwnym kierunku? W chwili, gdy ten odcinek stanie się (za sprawa oznakowania) pełnoprawną drogą rowerową, nasz cyklista będzie musiał na wysokości ul. Naftowej pokonać ruchliwą ulicę i zjechać na "ściezke rowerową". Następnie, po przejechaniu w zasadzie kilkunastu metrów, znowu będzie zmuszony do przejechania przez jezdnię i znowu nie na długo. Już na wysokości pubów K15 i Torridon ponownie zaczyna się (przyszła) droga rowerowa, co oznaczać będzie prawny przymus przejazdu przez jednię. Czyli na odcinku dosłownie kilkudziesięciu metrów rowerzysta musi trzy razy lawirować pomiędzy samochodami. Oczywiście, jeżeli chce przestrzegać przepisów, bo jak nie, to po prostu pojedzie jezdnią albo chodnikiem.
Przerwa w drodze rowerowej. Zsiadamy?
Kolejna zagadka czeka rowerzystę na wysokości przystanku przy ul. Hutniczej. Projektant (całkiem słusznie) próbował ominąć przystanek, prowadząc drogę rowerową za wiatą. Zabrakło jednak terenu, nagle za przystankiem droga rowerowa urywa się, na odcinku kilku metrów jest wyłącznie chodnik. Legalista powinien zsiąść w tym miejscu z roweru i przejść te kilka metrów. Większość pewnie i tak przejedzie.
Kostka wzdłuż Tysiąclecia
Droga rowerowa wzdłuż ul. Tysiąclecia należy do najlepszych w mieście. Jest szeroka, znakomicie oznakowana.
Tam gdzie warunki na to pozwalają drogi rowerowe prezentują się doskonale...
Uniknięto większości typowych błędów popełnianych przy projektowaniu i budowie dróg rowerowych. Udało się nawet dobrze rozwiązać kwestie jednego z przystanków autobusowych. Gorzej z pozostałymi. Widoczne są już niestety mankamenty dróg rowerowych z kostki.
...gorzej gdy popatrzymy z bliska.
Zaczynają pojawiać się drobne wyboje, psujące komfort jazdy, szczególnie tym, którzy nie używają w mieście rowerów do jazdy terenowej. Można powiedzieć, że „kostkę można zawsze poprawić, od nowa ułożyć”, pytanie tylko, komu i jak często będzie się chciało? Tym bardziej, że będzie to zapewne na koszt miasta i jego mieszkańców.
Rejon Ronda Naftowców
Wiele dróg rowerowych powstało na os. Markiewicza, w tym w okolicy Ronda Naftowców. Niestety wyglądają one na wciśnięte na siłę.
Oznakowanie jest OK, ale jak przejść z wózkim dziecięcym?
Dla rowerzystów są w sam raz, tyle, że praktycznie nie zostawiono miejsca dla pieszych. Tym samym nie pierwszy i nie ostatni raz, wręcz zmusza się pieszych do łamania przepisów i ignorowania znaków typu C-13.
Zatem ignorujemy znaki?
Nic dziwnego, że kilkaset metrów dalej spotykamy pieszych dumnie paradujących po drodze rowerowej i rowerzystów omijających ich chodnikiem.
Bulwar
Rowerzyści bardzo chętnie korzystają z nowego bulwaru nad Lubatówką. Jest to wygodna alternatywa dla zatłoczonych ulic Podwale i Tkackiej.
Wygodny podjazd dla rowerów, tam gdzie teoretycznie rowerem jeździć nie powinniśmy.
Przewidziano nawet bardzo wygodny zjazd/wjazd dla rowerów od strony ul. Parkowej. Niestety formalnie bulwar wciąż jest chodnikiem i według przepisów rowerzyści nie powinni się nim poruszać (chyba, że z dzieckiem poniżej 10 lat).
Te okropne przystanki
Dobrze!
Cały czas poważnym problemem są przystanki autobusowe na trasie dróg rowerowych. Nie zawsze projektanci mają dość miejsca, by je właściwie ominąć, jak widać to było we wspomnianym przykładzie przy ul. Krakowskiej. Praktycznie nigdzie nie udaje się rozwiązać tej sprawy we właściwy sposób, czyli np. tak jak przy ul. Powstańców Śląskich.
Źle!
W efekcie mamy takie twory jak przystanek na ul. Bohaterów Westerplatte gdzie wejście pod wiatę przystankową wymaga dwukrotnego wtargnięcia na drogę rowerową (ta ozdobna koska w innym kolorze nie może być uznana za oznakowanie przejścia dla pieszych). Teoretycznie może to być równoznaczne z dwukrotnym mandatem w wysokości 50 zł.
Bardzo źle.
Nie lepiej jest przy ul. Krakowskiej, na przeciwko tzw. „Szafy” (nieopodal skrzyżowania z ul. Konopnickiej). Tam przy przystanku najwyraźniej w ogóle nie przewidziano chodnika. Tymczasem na równoległej ul. Tysiaclecia, na jednym z przystanków osoby ze słabszym wzrokiem nie będą w stanie odczytać rozkładu jazdy bez wchodzenia na drogę rowerową, co może być równoznaczne z mandatem w wysokości 50 zł za sprawdzenie, o której godzinie będzie autobus.
Jeszcze gorzej.
Nieoficjalnie dowiedzieliśmy się, ze stróże prawa nie zamierzają wykorzystywać tych sposobności do karania pieszych. Problem może się jednak pojawić w chwili, gdy dojdzie do wypadku, np. gdy rowerzysta potrąci pieszego w takim miejscu. Z jednej strony pieszego nie powinno być na drodze rowerowej, a z drugiej, powiedzcie którędy właściwe miał iść?
Na co dzień, zachowując ostrożność i przymykając oko na absurdy w oznakowaniu możemy sobie radzić z takimi sytuacjami. Jednak to absolutnie nie sprzyja uczeniu użytkowników dróg i chodników, że „przepisy są po to, żeby ich przestrzegać”.
Przypomnienie
Pamiętajmy, że rowerzysta bez trudu może rozwinąć prędkość 30 km/godzinę, a droga rowerowa powinna być wykonana tak, by była to prędkość bezpieczna. Dzięki temu rower w mieście staje się alternatywą dla samochodu.
Więcej rowerzystów, to mniej korków ulicznych i szkodliwych spalin. Jeżeli jednak rowerzysta ma jechać z prędkością rzędu 6 km/godzinę, slalomem, pomiędzy latarniami i pieszymi, to raczej pojedzie autem.
Piotr Dymiński
Foto: Piotr Dymiński
