Robert Wojciech Portius z pochodzenia Szkot przybył do Krosna ok. 1624 r. Pełnił funkcję komendanta miasta oraz faktora i serwitora królewskiego. W połowie XVII wieku był najbardziej liczącym się importerem win węgierskich na północ od Karpat. Inspirator i fundator przebudowy kościoła farnego w latach 1637- 1646, kaplicy pw. św. Piotra i Pawła (przy kościele farnym w Krośnie) oraz dzwonnicy przy Farze, a także szeregu realizacji artystycznych w mieście. Przez wiele lat był wójtem Wolnego Królewskiego Krosna. Przez dwa lata Portius powiększył o 500 łokci mur obronny, a przeszło połowę funduszy dał ze swych oszczędności. W 1657 król Jan Kazimierz mianował go komendantem Krosna. Portius dowodził z sukcesem obroną miasta w czasie najazdów szwedzkich i księcia siedmiogrodzkiego Rakoczego. Za swe zasługi otrzymał od króla tytuł szlachecki. Robert Portius w testamencie z 1658 roku zapisał dla Krosna 6 tys. zł na podwyższenie wieży strażniczej oraz 2 tys. zł na mury obronne. Zmarł nagle 6 stycznia 1661 roku. Po wspaniałym pogrzebie spoczął w podziemiu fary, w przygotowanej krypcie.
Jego imię nosi jedna z ulic starego miasta, stowarzyszenie pielęgnujące przyjaźń polsko-węgierską i tradycje szlaku winna oraz hotel i galeria przy ul. Bursaki. Wiele osób odwiedzających Krosno zastanawia się "kto to ten Portius?" (niektórzy mówią wręcz "Portos"). Może wkrótce lepiej poznają Portiusa i będą mogli zrobić sobie z nim pamiątkowe zdjęcie?
Robert Portius ma zostać uhonorowany rzeźbą, która godnie z oczekiwaniami, ma być trwałym elementem kompozycji przestrzennej placu znajdującego się w obrębie Zespołu Staromiejskiego. Miasto ogłosiło konkurs. Projekt musi uwzględniać charakter otoczenia, z którym rzeźba ma tworzyć spójną i harmonijną całość, dając estetyczny element architektury miejskiej.
Plac ma pełnić rolę "przyjaznego" miejsca dla mieszkańców miasta i turystów, dlatego wymagane jest przedstawienie projektu rzeźby wraz koncepcją zagospodarowania wolnej przestrzeni placu.
Konkurs jest adresowany do artystów plastyków z doświadczeniem w dziedzinie rzeźby oraz absolwentów wydziałów architektury i urbanistyki. Komisja Konkursowa, wybierze zwycięzcę, który otrzyma nagrodę w wysokości 5 000 zł. oraz możliwość realizacji projektu.
Prezydent powołał Komisję Konkursową, którą tworzą:
1) Marta Rymar - Miejski Konserwator Zabytków
2) Alicja Zajdel-Olesiak - architekt
3) prof. Andrzej Zwolak - artysta rzeźbiarz, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
4) Piotr Wójtowicz - artysta malarz
5) dr Piotr Łopatkiewicz - historyk sztuki, PWSZ Krosno
6) Ruben Bardanaszwili - architekt
Termin nadsyłania prac: 17 marca 2014 r.
Regulamin i formularz zgłoszeniowy na stronie Urzędu Miasta Krosna - tutaj.
pd
