Kuchnia śląska - niepowtarzalna, nieoczywista i jak się okazuje, różnorodna - zrodziła się pod wpływem przepisów kuchni polskiej, czeskiej i niemieckiej. Króluje w niej mięso wieprzowe, różnego rodzaju zupy i ciekawe desery. To Ślązakom zawdzięcza się popularyzację sera z kminkiem, ciasta drożdżowego, pączków czy śląskiego żuru.
Na pierwsze - nudel zup, wodzionka czy żur?
Na pierwsze danie w śląskim domu musi być zupa - króluje żur, nudel zupa, wodzionka, a na Boże Narodzenie - bryja. Co oznaczają te wszystkie nazwy? Nudel zupa to rosół z makaronem, koniecznie wykonanym własnoręcznie. Wodzionkę natomiast przygotowuje się z czerstwego chleba, czosnku, wody i tłuszczu zwierzęcego. A bryję przyrządza się z ziarna - jęczmienia, prosa, pszenicy lub żyta. I oczywiście żur, który na Śląsku trzeba ugotować na mięsie wieprzowym.
Przepis na żur śląski na modłę myśliwską z jałowcem i orzechami
Składniki:
- 0,5 kg mięsa z dzika lub mięsa wieprzowego,
- Żurek Śląski Knorr,
- 300 g wędzonego boczku,
- marchew,
- 0,5 pora,
- 0,5 selera,
- 2 średniej wielkości cebule,
- 300 g kurek,
- 3 ząbki czosnku,
- 5 ziaren jałowca,
- kminek i majeranek,
- liść laurowy i ziele angielskie,
- sól i pieprz.
Sposób przygotowania
Mięso pokrój w centymetrowej grubości kostkę. Boczek oraz cebulę skrój w drobną kostkę, a kurki umyj i przekrój na pół. Wszystko razem podsmaż w garnku. Warzywa obierz i dołóż do mięsa. Całość zalej około 1,5 litra zimnej wody i doprowadź do wrzenia. Zbierz powstałą pianę, dodaj przyprawy (ziele angielskie, liść laurowy, pieprz, czosnek, jałowiec i pokruszony kminek). Żurek śląski Knorr, dla nadania smaku, przesyp z torebki do miski i rozprowadź niewielką ilością wywaru. Połącz z gotującą się zupą, ciągle mieszając - tak, aby nie powstały grudki. Wywar gotuj powoli przez około 2 godziny. Następnie usuń duże kawałki warzyw. Zupę dopraw pieprzem, majerankiem i jeśli zachodzi taka potrzeba - odrobiną soli do smaku.
Na drugie - rolada wieprzowa i modro kapusta
Drugie danie to oczywiście rolada wieprzowa z grzybami i kapustą albo z boczkiem. Na Śląsku przyrządza się także karminadle, czyli kotlety mielone. Ślązacy mają również swoją kiełbasę - kaszankę, czyli tzw. krupniok. Obowiązkowo zamiast ziemniaków podaje się kluski śląskie, a jako sałatkę - modrą kapustę lub mizerię. W tym wyjątkowym regionie Polski chętnie wykorzystuje się leśne grzyby, zwłaszcza do przyrządzenia aromatycznych sosów do mięs.
Śląska rolada wieprzowa z grzybami i kapustą
Składniki:
- 1,5 kg schabu wieprzowego,
- 400 g pieczarek,
- Esencja do duszonych mięs Knorr,
- łyżka majeranku,
- 2 ząbki czosnku,
- 300 g kapusty kiszonej,
- 2 szklanki wody,
- 2 cebule,
- 2 łyżki margaryny.
Sposób przygotowania
Kapustę poszatkuj, zalej wodą i gotuj około 30 minut. Cebulę oraz czosnek posiekaj i podsmaż na margarynie. Kiedy będą złociste, dodaj drobno pokrojone pieczarki. Gdy wszystko się usmaży dodaj odcedzoną kapustę, szklankę wody, majeranek i Esencję do duszonych mięs, aby nadać aromatu, a następnie duś, aż całość zgęstnieje. Schab rozetnij wzdłuż na pół, nie docinając do końca, i rozłóż jak książkę. Następnie rozbij lekko tłuczkiem tak, aby miał grubość około 1 cm. Nałóż farsz z kapusty i zroluj ściśle mięso, obwiązując je dratwą. Obsmaż mięso na rozgrzanej oliwie z obu stron. Następnie przełóż je do naczynia żaroodpornego, dodaj szklankę wody i piecz w rozgrzanym do 160 °C piekarniku przez 45 minut. Podawaj pokrojone w plastry np. z kaszą lub ziemniaczanym purée.
Na dodatek - kluski śląskie
Kluski śląskie, czyli rarytas tego regionu, wbrew pozorom nie są trudne w przygotowaniu. O czym trzeba pamiętać?
- Do przygotowywania klusek śląskich nie powinno się wykorzystywać młodych ziemniaków, a przez praskę przeciskać je tuż po ugotowaniu, gdy są jeszcze ciepłe - przypomina Piotr Murawski, szef kuchni Knorr. W środku konieczny jest otwór, który ma na celu zatrzymanie jak największej ilości sosu. Kluski idealnie pasują do mięsnej rolady i sosu grzybowego. Doskonale smakują z dodatkiem skwarków z boczku albo przysmażonej cebuli.
Kluski śląskie ze skwarkami
Składniki:
- 150 g boczku surowego wędzonego,
- Fix Kopytka czy leniwe Knorr,
- 0,3 szklanki mąki ziemniaczanej,
- 2 cebule,
- 0,5 pęczka szczypiorku,
- 450 ml wody.
Sposób przygotowania
Fix Knorr, dla nadania smaku, połącz z 450 mililitrami wody. Dokładnie wymieszaj ciasto i odstaw na 10 minut. Po tym czasie na podsypanej mąką stolnicy podziel ciasto na mniejsze kawałki i z każdego uformuj wałek. Wałek z ciasta pokrój na małe kwadraty. Następnie rękoma uformuj z każdego kwadratu małą kulkę. Spłaszcz ją delikatnie w dłoniach i palcem zrób w środku wgłębienie. Uformowane kluski śląskie gotuj w lekko osolonym wrzątku około 2-3 minut. Boczek oraz cebule pokrój w drobną kostkę. Następnie smaż na patelni, aż cały tłuszcz się wytopi i powstaną skwarki. Dodaj kluski śląskie oraz posiekany szczypiorek.
A na deser - kołocz i moczka
Ślązacy wymyślili ciasto drożdżowe, z którego robili pączki. Popularne na Śląsku są także kołacze, czyli pyszne, słodkie drożdżówki. Kolejny kulinarny rarytas z tego regionu to ciasto piaskowe, wyrabiane w postaci biszkoptowego produktu z dodatkiem tłuszczu.
Na Boże Narodzenie na Śląsku przyrządza się moczkę. To deser, który znany jest tylko w tym regionie kraju. Ma kształt i konsystencję zupy. W jego skład wchodzą figi, daktyle, migdały, rodzynki, śliwki i mus jabłkowy, a to wszystko w połączeniu z piernikową masą.
- Jest to jeden z najpiękniej pachnących deserów świątecznych. A wszystko to dzięki piernikowi, suszonym owocom i bakaliom. Jeżeli ktoś lubi, to może zrobić moczkę gęściejszą, dodając więcej piernika i zasmażki - radzi Piotr Murawski, szef kuchni Knorr.
Śląska moczka
Składniki:
- piernik,
- Zasmażka błyskawiczna jasna Knorr,
- cytryna,
- 300 g cukru,
- cukier waniliowy,
- goździki mielone,
- cynamon, imbir,
- 200 g daktyli, fig,
- 150 g rodzynek,
- 200 g migdałów,
- 100 g orzechów laskowych,
- szklanka kompotu z jabłek,
- 1 litr kompotu ze śliwek węgierek,
- 2 litry wody,
- 200 g suszonych śliwek.
Sposób przygotowania
Piernik pokrój w kostkę. W garnku zagotuj wodę z około 300 gramami cukru i dodaj suszone śliwki. Pogotuj 5 minut i dodaj kompoty, sparzoną i obraną skórkę z cytryny i piernik. Mieszając zagotuj. Do całości dodaj zasmażkę jasną Knorr, aby utrzymać konsystencję, zagotuj. Bakalie pokrój i wszystko dodaj do moczki. Dopraw do smaku cukrem, sokiem z 1 cytryny, cukrem waniliowym i przyprawami według uznania. Wszystko dobrze wymieszaj i zagotuj. Uważaj, aby nie przypalić potrawy. Podawaj na ciepło lub zimno w kompotierkach.
js