GraTy czyli ekipa, która do tej pory zdążyła już wrosnąć w krośnieński krajobraz działaniami związanymi z organizacją spotkań dla fanów gier fabularnych i konwentów fantastyki, tym razem wzięła na warsztat film. Pomysł wyszedł od Artura Janiszewskiego, który zaproponował stworzenie filmu na konkurs "Zabytkomania 2019", tematyką tegorocznej edycji miały być drogi Polaków do odzyskania niepodległości w 1918 r. oraz budowania tożsamości narodowej.

Jednocześnie pomysłodawca wziął na swoje barki montaż i reżyserię, reszta już poszła szybko. Scenariusz został oparty o mało znany epizod z życia generała Stanisława Maczka, który swoją walkę o Niepodległą zaczął w Krośnie. Miasto w swojej jesiennej krasie stało się więc miejscem planu zdjęciowego. Film w swojej istocie miał nie tylko pokazać historię, ale również nawiązać do teraźniejszości i ukazać problem kruszenia i zamazywania naszej lokalnej pamięci.

Kadr z filmu "Droga Do Wolności - Zabytkomania 2019". Fot. GraTy

- Największym wyzwaniem było zmieszczenie się w 5 minutach. W czasie dyskusji nad filmem co rusz powstawały nowe pomysły na sceny oraz rozwiązania. Niestety z ciężkim sercem musieliśmy je odrzucić. Być może w przyszłości uda się do tematu powrócić - mówi Artur Janiszewski, jeden z twórców filmu.

Postać Maczka zaproponował Piotr Zych, nauczyciel historii z Krosna, a zarazem członek ekipy GraTy i …odtwórca jednej z ról w filmie.

- Generał, twórca jednostek pancernych, zwycięzca spod Falaise, wyzwoliciel Bredy. Jeden z najwybitniejszych polskich dowódców XX wieku, swoje pierwsze szlify dowódcze zdobywał w Krośnie. 14 listopada trafia do miasta, które od kilku dni cieszy się wolnością. Maczek wojnę spędził w armii ausrto-węgierskiej między innymi w 2 pułku Strzelców Tyrolskich. Po podpisaniu rozejmu w Compiegne zdezerterował i ruszył do Krakowa skąd chciał dotrzeć do ukochanego Lwowa. Wybrał drogę południową i w Krośnie wstąpił do tworzących się oddziałów polskiego wojska. Stanął na czele oddziału, który składał się z ochotników z miasta i okolicy i nazwany został kompanią krośnieńską. Oddział wziął udział w walkach w okolicy Ustrzyk Dolnych. W filmie postać Stanisława Maczka została wpleciona we wspomnienia mieszkańców Krosna. Niestety dziś pamięć o tym epizodzie historycznym zanikła, to spowodowało chęć przypomnienia nie tylko postaci samego Maczka, ale również początków jego kariery w armii polskiej - wyjaśnia Piotr Zych, członek ekipy GraTy.

pd