"Galicja jest ojczyzną przemysłu naftowego; tu w r. 1853 zabłysło pierwszy raz światło naftowe, którego twórcą był Ignacy Łukasiewicz. Jak każda nowość, tak i nafta, w zastosowaniu do oświetlenia znalazła przeciwników, obawy, przesądy, uprzedzenia tamowały rozwój tego, wielkiej doniosłości wynalazku; ale widoczne korzyści i dobrodziejstwa, pokonały wszelkie trudności, i dziś widzimy przemysł naftowy, na całej kuli ziemskiej. Pierzchły ciemności ogarniające miliony chat wiejskich, a czas zdobyty tym sposobem, użytym być może na korzystną pracę; tysiące pracowników znalazło byt przy kopalniach, a kraj nowe bogactwo [...]".

Jabłoński A., 1885, "Kopalnictwo nafty", Kraków, Wstęp.

IGNACY ŁUKASIEWICZ 200. ROCZNICA URODZIN
TWÓRCY POLSKIEGO PRZEMYSŁU NAFTOWEGO
Pałac Biskupi, ul. J. Piłsudskiego 16

oraz na wykład Barbary Olejarz
IGNACY ŁUKASIEWICZ
CZŁOWIEK, KTÓRY ZMIENIŁ ŚWIAT
Sala konferencyjna Muzeum, ul. J. Piłsudskiego 14

31 lipca (niedziela) 2022 r., godz. 16.00

WYSTAWA

W 2022 roku obchodzimy 200. rocznicę urodzin Ignacego Łukasiewicza, wielkiego Polaka, filantropa, patrioty, a przede wszystkim twórcy przemysłu naftowego i lampy naftowej. By uczcić jego pamięć i osiągnięcia, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2022 rokiem Ignacego Łukasiewicza. Wystawa ta jest okazją do przedstawienia starannie opracowanych materiałów ikonograficznych, a także nielicznych pamiątek dotyczących życia i działalności naftowej jednego z najwybitniejszych Polaków.

Wiek XIX to przełomowy okres w dziejach ludzkości, wyróżniający się niespotykanym wcześniej tempem rozwoju myśli technicznej. Swój istotny wkład w światową rewolucję przemysłową i kulturową mieli również znamienici Polacy. Naukowcy i wynalazcy, tacy jak Maria Skłodowska-Curie i Jan Szczepanik, a także artyści i poeci związani z nurtem pozytywizmu: Bolesław Prus i Henryk Sienkiewicz, którzy poprzez swoje twórcze dokonania wnieśli nieoceniony wkład w rozwój cywilizacyjny Europy i świata. Takim zasłużonym naukowcem i wynalazcą był z całą pewnością Ignacy Łukasiewicz, którego pionierska działalność naftowa dała początek jednej z najważniejszych obecnie gałęzi przemysłu na świecie. Pierwsza kopalnia ropy naftowej, założona w 1854 roku w Bóbrce przez nieformalną spółkę Ignacego Łukasiewicza, Tytusa Trzecieskiego i Karola Klobassy, stała się impulsem do wydobywania tego surowca na skalę przemysłową.

Istotnym elementem wystawy jest również prezentacja jednej z najcenniejszych na świecie kolekcji lamp naftowych, znajdującej się w zbiorach Muzeum Podkarpackiego w Krośnie oraz wiernej kopii prototypu pierwszej lampy naftowej Ignacego Łukasiewicza, wykonanej przez Adama Bratkowskiego w 1853 roku. Lampa ta była używana przez Ignacego Łukasiewicza i Jana Zeha, współwynalazcę nafty oświetleniowej, wyłącznie do celów laboratoryjnych, co umożliwiło konstrukcję w pełni funkcjonalnych lamp, z których pierwsza zapłonęła 31 lipca 1853 roku podczas nocnej operacji przeprowadzonej w Szpitalu U Pijarów na lwowskim Łyczakowie. Doskonałym uzupełnieniem wystawy prezentującej dokonania Ignacego Łukasiewicza są fotografie różnorodnych lamp naftowych, zarówno tych najcenniejszych, bogato zdobionych lamp salonowych, jak i tych najpopularniejszych i najprostszych. Lampy naftowe pojawiły się w domach milionów ludzi na całym świecie zaledwie już po kilku latach od wynalezienia nafty, a tanie i doskonałej jakości światło przestało być przywilejem ludzi bogatych.

Mamy nadzieję, że wystawa "Ignacy Łukasiewicz. Człowiek, który zmienił świat" podkreśli rangę dokonań Ignacego Łukasiewicza i będzie należytym hołdem dla jednego z najwybitniejszych Polaków w historii, w dwusetną rocznicę jego urodzin.

IGNACY ŁUKASIEWICZ. THE MAN WHO CHANGED THE WORLD

The year 2022 marks the 200th anniversary of the birth of Ignacy Łukasiewicz, a great Pole, philanthropist, patriot and, above all, the founder of the oil industry and the inventor of the paraffin lamp. To honour his memory and achievements, the Parliament of the Republic of Poland established 2022 as the Year of Ignacy Łukasiewicz. The exhibition presents carefully curated iconographic material and memorabilia regarding one of the most eminent Poles, describing his life and the activities in the field of oil mining.

The 19th century was a groundbraking period in the history of mankind, marked by an unprecedented rate of development. Prominent Poles also made their significant contribution to the global technological and cultural revolution. Scientists and inventors such as Maria Skłodowska-Curie and Jan Szczepanik, artists and poets associated with the Polish positivist movement: Bolesław Prus and Henryk Sienkiewicz, made an invaluable contribution to the development of European and world civilisation through their creative achievements. Such an eminent scientist and inventor was certainly Ignacy Łukasiewicz, whose pioneering work in the field of oil mining gave rise to one of the most important industries in the world today. The first oil mine, established in 1854 in Bóbrka by an informal partnership of Ignacy Łukasiewicz, Tytus Trzecieski and Karol Klobassa, provided the impetus for the extraction of this raw material on an industrial scale.

Another important element of the exhibition is the presentation of one of the world’s most valuable collections of paraffin lamps, the pride of the Subcarpathian Museum in Krosno, as well as the copy of the first paraffin lamp prototype, made by Adam Bratkowski in 1853. This lamp was used by Ignacy Łukasiewicz and Jan Zeh, co-inventor of paraffin, exclusively for laboratory purposes, which enabled the construction of fully functional lamps, the first of which was lit on 31 July 1853 during a night operation at a Piarist hospital in Lviv’s Łyczaków district. An excellent supplement to the exhibition presenting Ignacy Łukasiewicz’s achievements are photographs of various paraffin lamps, both the most valuable, lavishly decorated drawing-room lamps and the most popular and simplest ones. Paraffin lamps appeared in the homes of millions of people all over the world just a few years after paraffin was invented, and thus cheap and excellent quality light became available to everybody, not only to the rich people.

We hope that the exhibition "Ignacy Łukasiewicz. The Man Who Changed the World" will highlight the importance of Ignacy Łukasiewicz’s achievements and will be a due tribute to one of the most eminent Poles in history on the bicentenary of his birth.

Kurator wystawy/Exhibition curator: Krzysztof Gierlach.

Autorzy wystawy/Exhibition authors: Krzysztof Gierlach, Tomasz Pisarek.

Fotografie/Photos: B. Bajorski, K. Gierlach, S. Grabowska, A. Nawrocki, T. Poźniak, P.Wilusz, zbiory Muzeum Podkarpackiego w Krośnie, zbiory Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce, Narodowe Archiwum Cyfrowe.

Skład, opracowanie graficzne/Composition, graphic design: Julia Komornicka.

Tłumaczenie na język angielski/English translation: Ewelina Pisarek, Tomasz Pisarek.

Korekta/Proofreading: Katarzyna Krępulec-Nowak, Ewelina Pisarek.