24 listopada w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie Prezes IPN, dr Łukasz Kamiński wręczył nagrody honorowe "Świadek historii".

Było to czwarte rzeszowskie rozdanie nagrody honorowej "Świadek historii". Przyznaje się ją osobom szczególnie zasłużonym dla upamiętniania historii narodu polskiego w regionie oraz osobom wspierającym pion edukacyjny IPN w realizacji ustawowej działalności w obszarach edukacyjnym, naukowym i wydawniczym.

Nagrodę przyznaje Kapituła, której przewodniczącym jest Prezes Instytutu Pamięci Narodowej. Kandydatów do nagrody mogą zgłaszać instytucje, organizacje społeczne i osoby fizyczne.

Prezes IPN, dr Łukasz Kamiński zwracając się do uczestników uroczystości powiedział: - "Świadek historii" to jest termin, który możemy rozumieć dwojako. Oznacza osobę, która uczestniczyła w ważnych wydarzeniach historycznych i dzisiaj o nich świadczy, relacjonując swoje życie. Ale świadkiem historii jest także ten, kto swoją działalnością świadczy o tym, że historia, nasza wspólna narodowa pamięć, jest niezwykle ważnym elementem zarówno naszej teraźniejszości, jak i jest fundamentem przyszłości naszego narodu. "Świadkami historii" możemy, a chyba powinniśmy być wszyscy.

Tym razem wśród laureatów wyraźnie widoczne było Krosno.

Laureatami Nagrody Honorowej "Świadek Historii" w IV edycji w Rzeszowie zostali:
- Dariusz Jacek Fudali,
- bp Jan Niemiec,
- Tadeusz Polkowski,
- Stanisław Ignacy Pomprowicz (działa przy Zarządzie Okręgowym ŚZŻAK w Krośnie),
- Dorota Kiełtyka, Piotr Kiełtyka, Lesław Wilk - twórcy Prywatnego Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych w Krośnie,
- Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Rędziny - prezes Wojciech Kaszub i członkowie Stowarzyszenia.

Uroczystości towarzyszył program artystyczny w wykonaniu uczniów Gimnazjum nr 8 w Rzeszowie.

Laureaci związani z Krosnem:

Stanisław Pomprowicz
Urodził się 18 maja 1925 r. w Twierdzy, w pow. strzyżowskim. Dał się poznać jako zaangażowany społecznie i ceniony działacz na rzecz upowszechniania, utrwalania, ochrony pamięci narodowej, wiedzy, historii oraz etosu Armii Krajowej. W tym celu podejmuje działania wydawnicze, w swoim dorobku posiada kilkanaście książek i kilkaset artykułów związanych z Armią Krajową na Podkarpaciu. Jest autorem cyklu artykułów o placówkach Inspektoratu ZWZ-AK Jasło. Od wielu lat jest redaktorem "Biuletynu Informacyjno-Historycznego" Zarządu Okręgowego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Krośnie. Ukazało się już 57 kolejnych numerów pisma, a w nich wiele jego artykułów. Pełni funkcję sekretarza Komisji Historyczno-Edukacyjnej przy Zarządzie Okręgowym ŚZŻAK w Krośnie.

Jest autorem Zeszytów Specjalnych (nr 1-6), poświęconych m.in. księżom Podkarpacia w konspiracji niepodległościowej, służbie sanitarnej ZWZ-AK na Podkarpaciu oraz tajnemu szkolnictwu w powiecie krośnieńskim w latach 1939-1945. Publikacje jego autorstwa spotkały się z przychylną opinią czytelników, Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz ŚZŻAK. Swoją działalność popularyzatorską dotyczącą zasłużonych Polaków prowadzi również na łamach lokalnej prasy. Chętnie spotyka się z młodzieżą w krośnieńskich szkołach, bibliotekach oraz w Stowarzyszeniu Miłośników Ziemi Krośnieńskiej. Przekazał kilkaset publikacji Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Krośnie, ufundował również stypendia dla dwójki młodych licealistów z Krosna.

Popularyzuje wśród młodzieży patriotyzm oparty na sylwetkach Romualda Traugutta, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, rtm. Witolda Pileckiego. Zaangażował się także w nadawanie godnych imion patronackich szkołom oraz realizację budowy pomnika Inspektoratu ZWZ- -AK Jasło w Krośnie. Dziś, już jako senior ŚZŻAK Okręg Krosno, pomimo ograniczeń wynikających z wieku nadal udziela się w środowisku kombatanckim. Za swoją działalność został wyróżniony odznaczeniem pamiątkowym Za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej.

Dorota Kiełtyka, Piotr Kiełtyka, Lesław Wilk
Twórcy Prywatnego Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych w Krośnie. Dorota Kiełtyka urodziła się 21 września 1969 r. w Rzeszowie. Piotr Kiełtyka urodził się 12 marca 1967 r. w Krośnie. Lesław Wilk urodził się 14 marca 1966 r. w Krośnie.

Oficjalne otwarcie Prywatnego Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych w Krośnie nastąpiło 11 listopada 2013 roku. Inicjatywa ta zrodziła się pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX w. Wcześniej współtwórcy Muzeum kolekcjonowali militaria indywidualnie.

Pierwszą swoją kolekcję Piotr stracił, została mu skonfiskowana przez władze komunistyczne w latach osiemdziesiątych. Determinacja organizatorów Muzeum, Doroty i Piotra Kiełtyków oraz Lesława Wilka w zakresie pracy nad zgromadzeniem zbiorów zasługuje na uznanie. Mimo początkowych trudności, jak i tego, że cały proces organizacji Muzeum był niełatwy i trwał ponad 10 lat, pomysłodawcom placówki udało się doprowadzić do szczęśliwego finału, którym było udostępnienie dla zwiedzających ekspozycji stałych Muzeum.

Założyciele muzeum zgromadzili do tej pory ponad 1,5 tysiąca eksponatów. Zbiory prezentowane są w budynku prywatnym, w wydzielonej do celów muzealnych części posesji, a także w graniczącym z nią schronie przeciwlotniczym z czasów II wojny światowej. Obecne są stałe ekspozycje zatytułowane: "Łopatki saperskie na przestrzeni wieków", "Karpaty 1914-1915", "Wrzesień 1939" "Narzędzia wojen", "Dukla 1944", "Podkarpacie 1945", "Tyle pozostało", oraz "Krośnieńskie lotnisko w czasie drugiej wojny światowej".

Należy zaznaczyć, że zbiory muzealne stanowią w większości przedmioty zebrane ponad 30 lat temu z podkarpackich pobojowisk, gdzie niszczały i nigdy nie stanowiłyby świadectwa historii, gdyby nie pasja twórców Muzeum. Zebrane przez nich eksponaty muzealne oddają lokalną historię Podkarpacia. Twórcy Muzeum organizują również pokazy rekonstrukcji historycznych, oprawy historyczne w czasie imprez i świąt upamiętniających ich bohaterów, oraz prowadzą "lekcje żywej historii" dla młodzieży ze szkół z Podkarpacia.

O Muzeum informowaliśmy kilkukrotnie od czasu jego otwarcia: Fenomen: pierwsze prywatne muzeum w Krośnie.

Twórcy Muzeum byli też inicjatorami ostatniego głośnego wydarzenia wydobycia szczątków bombowca i rumuńskiego pilota: Niemiecki bombowiec rozbił się pod Krosnem. Trwa wydobywanie wraku.

pd
Fot. IPN