Niech tradycji stanie się zadość! 28 lipca do Krosna ponownie zawita monarcha, a mieszkańcy będą mogli wziąć udział w barwnej rekonstrukcji historycznej.
- Zapraszamy do udziału w trzeciej już edycji Wjazdu Króla. Tym razem oddajemy wybór władcy mieszkańcom - czterech monarchów gościło bowiem w naszym mieście - zaprasza organizator "wjazdu króla", czyli Regionalne Centrum Kultur Pogranicza.
głosowanie: od 2 lutego do 28 lutego 2018 roku
termin wydarzenia: 28 lipca 2018 roku
Do wyboru mamy cztery znakomite postaci historyczne. Każdy z królów zapisał się na kartach historii, również historii miasta Krosna. Król królowi nierówny - niech więc zdecydują fakty, przypuszczenia lub sympatia głosujących.
Czy będzie to prawdziwy monarszy donżuan czyli Kazimierz Wielki, który zasłynął potęgą władzy królewskiej i dbałością o państwo, ale także całym korowodem żon, w tym bigamią i głośnymi romansami z Cudką, która dała mu 3 synów i Esterką, z którą miał kilka córek (jedna z ulic Krakowa do tej pory nosi imię Esterki)?
Czy Jadwiga Andegaweńska, wnuczka Elżbiety Łokietkównej, kobieta, która wyprzedzała swój czas, koronowana na króla Polski dwa lata przed Jagiełłą, jako 13-latka wyruszyła z wyprawą na Ruś, a jej otoczenie było centrum elity intelektualnej kraju?
Czy sam Władysław Jagiełło, król Polski i wielki książę litewski, zwycięzca spod Grunwaldu, znakomity strateg i wódz, który do końca życia odczyniał uroki, spluwał przez lewe ramię i był niezwykłym konglomeratem chrześcijańskiego władcy i pogańskiego kniazia?
Czy JKM Jan Kazimierz, którego krośnianie zaprosili do Krosna w ubiegłych latach?
SYLWETKI WŁADCÓW
Kazimierz Wielki (1333-1370)
Przebywał w Krośnie (prawdopodobnie) w 1340 i 1349 roku w czasie wypraw na Ruś Halicką. Z annałów wynika, że król powracał z Lwowa, przez Przemyśl, Sanok i Biecz, tym samym mógł przejeżdżać przez Krosno. Wyprawa w 1340 (druga w tym roku) odbyła się w czerwcu-lipcu. W 1343 lub 1345 Kazimierz Wielki wprowadził swoje załogi wojskowe do Przemyśla, Sanoka i Krosna. Nadał miastu prawa miejskie magdeburskie - nie zachował się pierwotny akt lokacji, tylko potwierdzenie lokacji z 1376 roku. Z treści tego dokumentu wynika, że lokacja odbyła się około 20 lat wcześniej. Ponadto dokument lokacji wsi Rogi z 1358 roku mówi, iż wieś ta leży "na ziemi ruskiej nad rzeką Lubatówka koło miasta Krosna", a więc przed 1358 rokiem Krosno miało już prawa miejskie. Ufundował obecne prezbiterium Kościoła Farnego oraz mury miejskie (pisze o tym kronikarz Janko z Czarnkowa, podkanclerzy Kazimierza Wielkiego; istnienie Fary potwierdza dokument z 1367 roku. Nadał również miastu prawa cotygodniowych targów w poniedziałek oraz targów dorocznych (wielkich) latem w pierwszą niedzielę po Zielonych Świątkach (Święto Trójcy - wezwanie Kościoła Farnego) oraz jesienią (nie znamy daty). Wokół postaci Kazimierza Wielkiego toczy się akcja telenoweli TVP "Korona Królów". Zobacz także: Herb Krosna usunięty z "Korony Królów"
Jadwiga Andegaweńska (1384-1399)
Została koronowana na króla Polski w 1384. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że Jadwiga nie tylko była królową Polski (żoną Władysława Jagiełły), ale i sama nosiła tytuł królewski i była polskim monarchą. Przebywała w Krośnie (prawdopodobnie) w 1387 roku w czasie wyprawy na Ruś Czerwoną (Halicką) w celu odzyskania tej ziemi z rąk węgierskich. Jadwiga w marcu 1387 roku była we Lwowie (6-8 marca) oraz Przemyślu (19 marca) skąd przez Biecz wróciła do Krakowa w kwietniu - najkrótsza trasa wiodła przez Sanok i Krosno. W 1397 roku potwierdziła nadanie gruntów miejskich dla klasztoru franciszkanów, dokonane wcześniej przez byłego wójta Jana oraz wyjęła klasztor spod władzy rajców miejskich, zakazując radzie i burmistrzowi ingerowania w sprawy klasztorne pod karą 1000 florenów na rzecz skarbu oraz 100 florenów na rzecz starosty.
Władysław Jagiełło (1386-1434)
Król ten wielokrotnie bywał w Krośnie, w czasie corocznej podróży na Litwę. Wiosną wyruszał z Krakowa i przez Biecz, Krosno, Sanok, Lwów jechał na Ruś i Litwę (np. w 1417 i 1421 roku). W 1421 roku podarował Farze Krośnieńskiej Grupę Ukrzyżowania, która znajduje się na belce tęczowej kościoła. Monarcha spędzał wówczas w Krośnie okres świąt Bożego Ciała i Świętej Trójcy (Zielone Świątki) W 1420 roku król w specjalnym przywileju orzekł, że mieszczanie z Krosna w sporach ze szlachtą mają odpowiadać przed sądem ławniczym w Krośnie (z wyjątkiem zabicia lub zranienia szlachcica). W 1399 roku król nadał kupcom krośnieńskim przywilej o swobodnym podróżowaniu z towarami na Ruś bez opłat celnych różnymi drogami z pominięciem komory celnej w Ropczycach, a po pożarze z 1427 roku zwolnił miasto z podatków na 2 lata.
Jan Kazimierz Waza (1648-1668)
W styczniu 1656 roku przebywał w Krośnie w czasie drogi powrotnej do kraju z wygnania w okresie "potopu". W 1657 roku król specjalnym przywilejem oddał miastu do dyspozycji podatki na renowację murów miejskich. Ponownie zawitał do Krosna w 2016 i 2017 roku, będąc bohaterem wydarzenia Jego Królewskiej Mości Jana Kazimierza Wjazd do Krosna.
Głosować można w 16 punktach miasta do 28 lutego 2018 roku:
- Regionalne Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie (ul. Kolejowa 1),
- artKino (ul. Bieszczadzka 1),
- Urząd Miasta Krosna (ul. Lwowska 28a, ul. Staszica 2),
- Muzeum Rzemiosła (ul. Piłsudskiego 12),
- Punkt Informacji Kulturalno-Turystycznej (ul. Rynek 5),
- Krośnieńska Biblioteka Publiczna (ul. Wojska Polskiego 41) i jej filie:
- filia nr 1 Polanka (ul. Decowskiego 42),
- filia nr 2 Suchodół (ul. Grunwaldzka 12),
- filia nr 3 Osiedle Traugutta (ul. Witosa 1e),
- filia nr 4 Osiedle Tysiąclecia (ul. Krakowska 124),
- filia nr 5 Białobrzegi (ul. Kopernika 17),
- filia nr 6 Centrum Multimedialne (ul. Ordynacka 8),
- filia nr 7 Osiedle Turaszówka (ul. Rzeszowska 1).
Zobacz: Król Jan Kazimierz przybył do Krosna [ZDJĘCIA]
rckp, red.
