Projekt "Zintegrowany system gospodarki odpadowo-energetycznej w Regionie Południowym województwa podkarpackiego - I etap" realizowany był w ramach współpracy 28 samorządów, które zawarły stosowne porozumienia z Gminą Miasto Krosno i na ich mocy powierzyły miastu część swoich zadań z zakresu gospodarki odpadami. Swoim zasięgiem projekt objął około 350 tys. mieszkańców południowej części województwa podkarpackiego, tj. gmin: Besko, Brzozów, Bukowsko, Cisna, Chorkówka, Domaradz, Dukla, Dydnia, Haczów, Iwonicz-Zdrój, Jasienica Rosielna, Jaśliska, Jedlicze, Korczyna, Komańcza, Miasto Krosno, Krościenko Wyżne, Lesko, Lutowiska, Miejsce Piastowe, Olszanica, Rymanów, Sanok, Miasto Sanok, Tarnowiec, Wojaszówka, Zagórz i Zarszyn.

- Realizacja tego projektu i pozyskanie wielomilowych dofinansowań było możliwe dzięki współpracy 28 samorządów. Efektem tej współpracy i zawartych porozumień jest efektywny system zagospodarowania odpadów, który udało się nam stworzyć dla wszystkich mieszkańców tej części województwa podkarpackiego. Inwestycje realizowane w Regionalnym Centrum Odzysku Odpadów w Krośnie, przy ul. Białobrzeskiej, przenoszą nas na inny poziom w zakresie zagospodarowania odpadów i świadomości ekologicznej. Dziękuję kolegom samorządowcom za zaufanie i wspólną realizację tego projektu - mówi Piotr Przytocki, prezydent Krosna.

Celem projektu zrealizowanego przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej - Krośnieński Holding Komunalny Sp. z o.o. było m.in. dostosowanie systemu zagospodarowania odpadów komunalnych do wymogów prawa unijnego i krajowego, a także zwiększenie strumienia odpadów kierowanych do procesów ponownego użycia, recyklingu i odzysku oraz zmniejszenie strumienia odpadów kierowanych do składowania. Projekt obejmował również działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz promowania przygotowania odpadów do ponownego użycia, w tym działania inwestycyjne, edukacyjne i informacyjne.

Modernizacja i rozbudowa instalacji

Najważniejszym zadaniem inwestycyjnym projektu była rozbudowa i modernizacja części mechanicznej instalacji oraz budowa całkowicie nowej, w pełni hermetycznej, części biologicznej. Wszystko po to, by Regionalne Centrum Odzysku Odpadów w Krośnie pracowało w oparciu o najnowsze rozwiązania technologiczne, nie było uciążliwe zapachowo dla mieszkańców i otoczenia, a także spełniało obowiązujące normy, standardy i wymagania środowiskowe. Nadrzędnym celem było efektywne zagospodarowanie odpadów komunalnych, dostarczanych do instalacji z Miasta Krosna oraz 27 okolicznych gmin.

Nadzór inwestorski nad całością prac związanych z kompleksową modernizacją instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów w imieniu Holdingu pełnił Inżynier Kontraktu, którym była firma SAFEGE S.A.S.

- Od początku realizacji inwestycji napotkaliśmy problemy zarówno organizacyjne, wynikające z konieczności skoordynowania prac działających jednocześnie czterech wykonawców robót na stale czynnej i użytkowanej sortowni odpadów, jak również techniczne, związane z koniecznością zamontowania nowej technologii w istniejącej hali, a także z wykonaniem nowej nawierzchni drogowej na placu wokół niej. Sprawne i skuteczne zrealizowanie tej części inwestycji było możliwe dzięki profesjonalizmowi wykonawców i ogromnemu zaangażowaniu przedstawicieli Użytkownika i Zamawiającego. Podobne wrażenia mam w odniesieniu do realizacji zarówno PSZOK, jak i kompostowni, gdzie współpraca z wykonawcami robót układała się bardzo dobrze, pomimo występowania również złożonych problemów technicznych. Dziękuję moim kolegom i koleżankom z zespołu Inżyniera za owocną i konstruktywną współpracę, przekazuję wyrazy uznania i podziękowania zarówno dla Inwestora, jaki Wykonawców zaangażowanych w rozbudowę i modernizację tej niesłychanie ważnej dla regionu inwestycji - mówi Witold Nekanda Trepka, Inżynier Kontraktu z firmy SAFEGE S.A.S.

Zautomatyzowanie mechanicznej części instalacji

Dzięki realizacji projektu zmodernizowana i rozbudowana została mechaniczna część instalacji. W ramach zrealizowanych inwestycji powstała w dużej mierze zautomatyzowana sortownia odpadów, usprawniająca proces sortowania i maksymalizująca odzysk surowców. Infrastruktura tej części instalacji wyposażona została w nowoczesny system wentylacji do oczyszczania powietrza, który sprawił, że praca obiektu stała się neutralna dla otoczenia. Nowa linia sortownicza, wyposażona w innowacyjne technologie, zwiększyła nie tylko moce przerobowe instalacji, ale też poprawiła jakość i zwiększyła ilość odzyskiwanych surowców wtórnych. Zastosowane na linii technologie oraz optoseparatory i pozostałe urządzenia, w tym separator balistyczny i separator metali żelaznych oraz nieżelaznych, pozwalają "odzyskać" z dostarczonych do instalacji odpadów niemal wszystkie surowce, które nadają się do recyklingu.

Zastosowana w RCO technologia sprawia, że obecnie pracownicy jedynie kontrolują automatyczny system segregowania odpadów oraz "doczyszczają" odpady w specjalnych kabinach sortowniczych.

- Zmodernizowana linia wprowadziła automatyczny system segregowania odpadów oraz zwiększyła efektywność i skuteczność pracy całej instalacji. Praca instalacji ukierunkowana została na maksymalizowanie odzysku i segregację odpadów, a także usprawnienie procesu sortowania odpadów komunalnych zmieszanych i zbieranych selektywnie oraz na ilość wydzielanych frakcji materiałowych. Instalacja to pracuje już od kilku miesięcy i praca ta potwierdza, że był to dobry kierunek modernizacji. Zwiększyliśmy ilości przetwarzanych odpadów ale przede wszystkim istotnie zwiększyliśmy odzyski surowcowe i materiałowe z dostarczanego do naszej instalacji strumienia odpadów - wyjaśnia Janusz Fic, prezes Krośnieńskiego Holdingu Komunalnego.

Wykonawcą modernizacji i rozbudowy mechanicznej części instalacji była firma Sutco Polska Sp. z o.o. z Katowic.

- Realizacja naszego zadania, którym było wykonanie zautomatyzowanej linii w istniejących uwarunkowaniach było dużym wyzwaniem dla naszej firmy. Cieszymy się jednak, że wszystkie wymagania postawione nam przez Inwestora zostały spełnione. Zastosowana technologia sortowania wpisuje się w aktualne trendy w Europie i na świecie, była wcześniej wielokrotnie sprawdzona, została dostosowana do potrzeb Regionu Krośnieńskiego i jesteśmy przekonani, że będzie służyć Zakładowi i Regionowi przez wiele lat oraz pomoże w uzyskiwaniu zakładanych celów maksymalizacji odzysku surowców - mówi Adam Jurkiewicz, pełnomocnik i prokurent firmy Sutco-Polska Sp. z o.o.

Hermetyzacja części biologicznej instalacji

W ramach projektu powstała całkowicie nowa, wybudowana od podstaw, część biologiczna instalacji. Składa się ona z 22 hermetycznych bioreaktorów, w których procesy biologicznego przetwarzania odpadów, tj. stabilizacji, kompostowania i biosuszenia, prowadzone są w warunkach tlenowych, z wykorzystaniem nowoczesnych rozwiązań i technologii. Instalacja wyposażona została w system hermetyzacji procesów oraz w płuczkę wodną i biofiltr do oczyszczania powietrza poprocesowego, które pozbawione zostało uciążliwości zapachowych.

W nowej instalacji przetwarzana jest wyłącznie frakcja biologiczna wydzielona ze strumienia zmieszanych odpadów komunalnych oraz selektywnie zebrane odpady zielone i biodegradowalne, z których Regionalne Centrum Odzysku Odpadów w Krośnie produkuje kompost ogrodniczy dostępny dla mieszkańców.

- Zależało nam bardzo na wyeliminowaniu jakichkolwiek uciążliwości procesów biologicznych prowadzonych dla otoczenia, stąd postawiliśmy przed wykonawcą tego zadania wysokie wymagania. Dzisiaj już po kilku miesiącach pracy tej instalacji mogę powiedzieć, że się nam to udało. Praca instalacji jest w pełni efektywna, a hermetyczna instalacja w połączeniu z systemem oczyszczania powietrza po procesach biologicznych wyeliminowały jakiekolwiek uciążliwości naszej instalacji dla otoczenia. To jest nasz duży sukces i bardzo się z tego cieszę - podkreśla Janusz Fic, prezes Krośnieńskiego Holdingu Komunalnego.

Inwestycja zrealizowana została przez firmę AK Nova Sp. z o.o. z Poznania.

- Technologia zastosowana przy budowie instalacji do biologicznego przetwarzania odpadów została w całości opracowana i wdrożona przez polskich inżynierów i jest efektem 20-letniego doświadczenia spółki AK Nova na rynku inwestycyjnym gospodarki odpadami - wyjaśnia Andrzej Bednarek, prezes zarządu AK Nova.

Nowoczesny i funkcjonalny PSZOK

Na terenie instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów powstał również nowoczesny, przestronny i przyjazny dla mieszkańców Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Jego funkcjonalność i organizacja pracy umożliwia oddawanie około 20 różnych frakcji odpadów komunalnych zebranych selektywnie przez mieszkańców Krosna. Infrastrukturę PSZOK uatrakcyjnia dodatkowo ekologiczna ścieżka edukacyjna, przeznaczona do zajęć plenerowych i warsztatów promujących ideę selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu, a także tzw. strefa napraw i wydawania rzeczy używanych, które nie straciły wartości użytkowej i mogą być dalej używane.

- Zależało nam na tym, aby Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych był wizerunkową inwestycją całego projektu. Jest to obiekt, z którego korzystają na co dzień  mieszkańcy Krosna i chcieliśmy, aby było to miejsce zachęcające do świadomej dbałości o środowisko i do efektywnej segregacji odpadów. Nasz punkt pracuje już od ponad roku i myślę, że ocena jego pracy jest pozytywna. Potwierdzeniem tego jest bardzo duży przyrost ilości mieszkańców, którzy korzystają z naszych usług oraz ich pochlebne opinie - mówi Dorota Kornasiewicz, kierownik Regionalnego Centrum Odzysku Odpadów w Krośnie.

Wykonawcą krośnieńskiego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych jest firma KPB - Budownictwo.

Nowy sprzęt i maszyny

W ramach zrealizowanego projektu Regionalne Centrum Odzysku Odpadów Komunalnych w Krośnie zostało doposażone w nowoczesny sprzęt specjalistyczny, który dodatkowo usprawnia pracę instalacji, zarówno w jej części mechanicznej, jak i biologicznej. Na potrzeby zmodernizowanej i rozbudowanej instalacji zakupiono m.in.: rozdrabniacz odpadów, wielogabarytowych, rozdrabniacz odpadów zielonych, przerzucarkę bramową do kompostu, ładowarkę kołowo-teleskopową, ładowarkę kołowo-czołową, dwa samochody ciężarowe typu hakowiec, a także wózek widłowy, cztery ładowarki kołowe, rozrywarkę worków do bioodpadów oraz przesiewacz do kompostu i stabilizatu, czyli tzw. sito gwiaździste. Kupiony został również pojazd do zamiatania oraz mycia dróg i placów.

Energia ze słońca

Na potrzeby zmodernizowanej instalacji na zrekultywowanym składowisku odpadów została wybudowana farma fotowoltaiczna o mocy 650 kW. W trakcie realizacji są kolejne instalacje fotowoltaiczne wraz z systemem magazynowania energii. Po zakończeniu tych inwestycji Regionalne Centrum Odzysku Odpadów będzie dysponowało instalacjami fotowoltaicznymi o łącznej mocy 1,1 MW.

- Docelowo chcemy aby w okresie letnim w pogodne dni całość energii zużywanej przez nasz Zakład, pochodziła z naszych instalacji fotowoltaicznych. To nie tylko podkreśli proekologiczny charakter naszych działań ale także wobec mocno rosnących w ostatnim czasie cen energii elektrycznej, przyniesie konkretne oszczędności - wyjaśnia Zdzisław Syzdek.

Projekt z dofinansowaniem

Realizacja wielozadaniowego i wielomilionowego projektu "Zintegrowany system gospodarki odpadowo-energetycznej w Regionie Południowym województwa podkarpackiego - I etap" była możliwa dzięki wsparciu finansowemu z Unii Europejskiej i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Projekt Krośnieńskiego Holdingu Komunalnego, którego wartość całkowita wynosi 105 884 154,22 zł (brutto), współfinansowany był ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, Oś priorytetowa II - Ochrona Środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, Działanie 2.2 Gospodarka odpadami komunalnymi. Dotacja z Funduszy Europejskich wyniosła 57 822 348,04 zł (netto). Umowa dotycząca dofinansowania zawarta została 30 listopada 2017 r. w siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Poza dofinansowaniem unijnym projekt realizowany był w oparciu o pożyczkę z NFOŚiGW w Warszawie w wysokości 18 707 230,25 zł (netto).

- Nowoczesna, wydajna gospodarka obiegu zamkniętego jest jednym z kluczowych obszarów wspieranych przez  Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Bez zintegrowanego szczelnego systemu nie uda się nam w pełni zagospodarować odpadów i redukować ilości materiałów trafiających na wysypiska śmieci. Tym bardziej cieszą efekty projektu zrealizowanego przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej - Krośnieński Holding Komunalny Sp. z o.o., w ramach którego nastąpiło zarówno dostosowanie systemu zagospodarowania odpadów komunalnych do wymogów prawa unijnego i krajowego, jak zwiększenie strumienia odpadów kierowanych do procesów ponownego użycia, recyklingu i odzysku - wyjaśnia Dominik Bąk, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

- Jestem przekonany że korzyści z realizacji przedsięwzięcia szybko odczują zarówno zaangażowane samorządy, jak i - a może przede wszystkim - mieszkańcy wszystkich 28 gmin włączonych w projekt, którzy dzięki temu będą żyć zdrowiej, oddychając czystszym powietrzem w czystszym otoczeniu - uzupełnia wiceprezes Bąk.

Umowa na dofinansowanie projektu została podpisana 30 listopada 2017 r. w Warszawie, w siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Termin realizacji projektu: IV kwartał 2017 r. - III kwartał 2021 r.

Aktualnie Krośnieński Holding Komunalny przystąpił do realizacji drugie etapu projektu Zintegrowany system gospodarki odpadowo-energetycznej w Regionie Południowym województwa podkarpackiego, w ramach którego na terenie Elektrociepłowni Krosno powstanie Blok Energetyczny opalanego paliwem wytworzonym z pozostałości z sortowania odpadów komunalnych. Na jego realizację Spółka otrzymała z NFOŚiGW dofinansowanie w wysokości ponad 111 mln zł.

Fot. Krośnieński Holding Komunalny